Het kruiswerk van Christus (7) Overwinning

De rijkdom van de Bijbelse verlossingsleer

De vorige keer hebben we gezien dat Christus, door te sterven aan het kruis, de losprijs heeft betaald voor de verlossing van zondaren. Door Zijn kruiswerk zijn zij bevrijd van de veroordeling door de Wet; de schuld op de zonde is weggenomen. Maar dat is niet alles. Door te sterven heeft Christus de macht van de zonde weggenomen. De gelovige is in Christus bevrijd van een vruchteloos leven, dat werd gekenmerkt door ongerechtigheid.

De realiteit van het koninkrijk der duisternis
Wanneer Reymond het aspect van de verlossing heeft behandeld (het schenken van bevrijding door het betalen van een losprijs) legt hij de verbinding met een ander, cruciaal aspect van het kruiswerk van Christus. Wanneer we op Bijbelse gronden stellen dat Christus de macht van de zonde heeft weggenomen door Zijn offer aan het kruis, benoemen we een overwinnend aspect van dit offer. Reymond slaat een brug van het overwinnen van de zonde naar het overwinnen van het koninkrijk van de duisternis. Hiermee komen we bij de wereld en macht die achter de zonde schuilgaat.
Wederom citeert de theoloog John Murray, die volkomen terecht heeft opgemerkt dat er in onze tijd, vanwege een zogenaamd gesloten wereldbeeld, totaal geen rekening wordt gehouden met bovennatuurlijke machten en krachten, terwijl de Bijbel hier wel degelijk over spreekt. Kortom: achter de zichtbare realiteit van het kwaad in deze wereld gaat een koninkrijk van duisternis schuil, waarbij de duivel en demonen actief zijn en meedogenloos te werk gaan. We zijn geneigd dit aspect niet serieus te nemen of om het te verwerpen. Murray merkt hierover op: “In de mate waarin wij dit doen, is ons denken niet christelijk.”

De aard en werken van satan
Omdat Reymond de aard van Christus’ overwinning over de zonde ook wil plaatsen – en Bijbels gezien dit ook moet plaatsen – in het licht van de onzichtbare, geestelijke machten, geeft hij een overzicht van de manier waarop de Bijbel satan zelf typeert. Hij wordt “Abaddon” of “Apollyon” genoemd (Openbaring 9:11), evenals “Beëlzebul” (Mattheüs 12:24; Lucas 11:15). Hij wordt omschreven als “de aanklager van onze broeders” (Openbaring 14:12) en “de oude slang” (Openbaring 12:9). De Heere Jezus noemt hem “een mensenmoordenaar van het begin af” en “de vader van de leugen” (Johannes 8:44). Satan is listig; hij verleidt en verzoekt. Hij is “de aanvoerder van de macht in de lucht” (Efeze 2:2). Hij gaat tekeer tegen mensen in grote woede (Openbaring 12:12) en gaat rond als een brullende leeuw om te zoeken wie hij zou kunnen verslinden (1 Petrus 5:8) en hij is de aanvoerder van “de geest die nu werkzaam is in de kinderen van de ongehoorzaamheid” (Efeze 2:2). Hij verblindt de gedachten van ongelovigen, zodat zij de heerlijkheid van Christus in het Evangelie niet zien (2 Korinthe 4:4). Hij doet zich voor als een engel van het licht, werkt de Grote Opdracht tegen die Christus Zijn Kerk heeft opgedragen, voert strijd tegen de heiligen en maakt dat christenen worden opgesloten in de gevangenis (zie 1 Thessalonicenzen 2:18; 2 Korinthe 11:14; Openbaring 12:17; Openbaring 2:10). Hij kan mensen kwellen met lichamelijke en mentale ziekten (Handelingen 10:38) en heeft macht over de dood (Hebreeën 2:14). De duivel heeft Adam en Eva aangezet in opstand te komen tegen God (Genesis 3:1-5), heeft Judas aangezet Christus te verraden (Johannes 13:2) en zette Ananias aan om te liegen tegen de Heilige Geest (Handelingen 5:3).
De Bijbel maakt er niet alleen melding van dat satan een concrete aard heeft en concrete werken doet, maar dat hij een bepaalde macht heeft – een macht die door Gods soevereine heerschappij is begrensd. Hij heeft een koninkrijk, van waaruit wordt aangestuurd op valse godsdienst, valse religieuze organisaties en valse aanbidders (zie 1 Korinthe 10:20 en Openbaring 2:9; 3:9).

De vernietigende kracht van het kruis
Als we deze Bijbelse gegevens op ons in laten werken, moeten we tot de conclusie komen dat het kruiswerk van Jezus Christus – in het afrekenen met zonde – ook gevolgen moet hebben op de macht en werken van satan. Dit betekent dat Christus door Zijn sterven niet alleen heeft getriomfeerd over de zonde, maar dat Hij in essentie een einde heeft gemaakt aan de macht en werken van satan. In dit verband is Zijn kruiswerk een vernietigend werk. Het breekt de werken van de duisternis af, het verbreekt de macht ervan. Wie de Schrift kent, weet dat dit aspect van Zijn kruiswerk geen verrassing is. Al direct na de zondeval wordt duidelijk gemaakt dat er een confrontatie zal plaatsvinden het Zaad van de vrouw (Christus) en de slang en zijn zaad (zie Genesis 3:15).
Reymond merkt op dat acht teksten in het Nieuwe Testament spreken over deze confrontatie (Mattheüs 12:29; Lucas 11:21-22; Johannes 12:31; 16:11; 1 Korinthe 15:24-26; Kolossenzen 2:13c-15; Hebreeën 2:14-15; 1 Johannes 3:8c).
Het is belangrijk om de autoriteit en aard van Christus’ kruiswerk met betrekking tot het verbreken van satans macht en werken te zien. Christus is de Zoon van God, Die met goddelijke autoriteit de macht van de duivel heeft verbroken. Door te sterven aan het kruis heeft Hij de banden, die de werken van de duivel met elkaar verbonden, verbroken. Het is aan stukken geslagen! Er is aan het kruis op Golgotha een beslissende klap toegebracht aan de macht van satan. Alle werken die hij na het volbrachte kruiswerk van Christus verricht, doet hij als een verslagen vijand.

De overwinnende kracht van het kruis
Het kruis van Christus heeft de macht van satan tenietgedaan met betrekking tot degenen die met Christus zijn verbonden door het geloof. Dit betekent dat Christus in plaats van zondaren heeft getriomfeerd over de duivel en zijn koninkrijk en dat Hij al Gods kinderen meeneemt in deze overwinning. Gelovigen overwinnen de duivel in Christus! God leidt Zijn kinderen in een overwinningsstoet in Christus. De kracht van deze overwinning kunnen christenen in dit leven ervaren; hoewel de duivel nog steeds actief is en een gelimiteerde macht heeft, hebben gelovigen in Christus, door de verbondenheid met hun Heere een wapenrusting tot hun beschikking. Gelovigen kunnen de duivel weerstaan door het geloof (1 Petrus 5:9), gebed (Mattheüs 9:29) en door het Woord, de Bijbel, te gebruiken (door Paulus in Efeze 6:17 “het zwaard van de Geest” genoemd). Christenen overwinnen satan door het bloed van het Lam, Christus, en door de kracht van Zijn Naam (Openbaring 12:11; Lucas 10:17).

Het overwinnende aspect van Christus’ kruiswerk garandeert toekomstige genade
In een schepping die lijdt aan de gebrokenheid door de zonde en destructieve werken van duivelse machten, wordt de boodschap van Christus’ kruiswerk bijzonder kostbaar. De enigen die dit niet erkennen en weigeren Christus te aanvaarden, zijn degenen die door satan blind worden gehouden voor de boodschap en schoonheid van het kruis. Dit zou ons niet moeten verbazen: de duivel probeert met alle mogelijke inspanningen de schoonheid van het middel waarmee zijn werken verbroken zijn, te verhullen en verbergen. Er mag van satan een heleboel, maar één ding wil hij voorkomen: dat het kruiswerk van Jezus Christus straalt met de heerlijkheid van Gods genade en verlossing, zodat geestelijk dode zondaren tot leven worden gewekt.
Maar bij degenen die in het hart zijn beschenen met het licht van de heerlijkheid van Jezus Christus door de prediking van het Evangelie, zijn de de ogen opengegaan. Zij realiseren zich dat wat zich aan het kruis op Golgotha afspeelde, een schoonheid en kracht bezit, waar de Kerk van Christus tot in eeuwigheid van zal getuigen en zingen. De genade van God, zichtbaar in het plaatsvervangend lijden en sterven van Christus, heeft een eeuwigdurend effect. En de kracht ervan is nu al te ervaren. Ten dele, dat wel, want de volkomen overwinning ligt nog in de toekomst. Het is Gods belofte: er zál volkomen overwinning over zonde en duivel zijn. Het kruiswerk van Jezus Christus is de garantie. En omdat de gelovige weet dat Christus, plaatsvervangend voor zondaren, aan het kruis de volkomen overwinning heeft behaald, kan hij of zij nu ook volkomen hopen op de genade die gebracht zal worden in de openbaring van Hem (1 Petrus 1:13). Wat er in deze wereld ook gebeurt, hoe duister het hier ook is, de christen leeft tussen twee beslissende en indrukwekkende genade-gebeurtenissen in: de genade van Christus’ kruis en de genade van Christus’ wederkomst. En in de tussenliggende tijd ontvangt de gelovige, vanuit de overwinning die Christus heeft behaald aan het kruis en door de vereniging met Hem door het geloof, de genade om de duivel te weerstaan. Maranatha! Kom, Heere Jezus!

Overwinnende gehoorzaamheid

Christus’ Zoonschap betwist en bewezen

Wanneer predikers de mensen in de kerk willen onderwijzen en bemoedigen in de strijd tegen de verzoekingen van de duivel en zonde, is Mattheüs 4:1-11 misschien wel één van de meest bepreekte gedeelten. Daar lezen we over de verzoeking van Jezus door de satan. Deze geschiedenis wordt vaak behandeld om te laten zien hoe wij verzoekingen kunnen weerstaan. Hoewel het niet onterecht is om dit tekstgedeelte op deze manier te lezen, mist deze benadering wel de hoofdboodschap van het gedeelte.

Het moment van verzoeking is nooit willekeurig
Essentieel voor het begrijpen van de verzoeking waaraan Christus werd blootgesteld, is het getuigenis van God de Vader bij de doop van Jezus. In Mattheüs 3:17 lezen we:

“En zie, een stem uit de hemelen zei: Dit is Mijn geliefde Zoon, in Wie Ik Mijn welbehagen heb!”

Met deze woorden eindigt hoofdstuk 3. Hoofdstuk 4 begint met de beschrijving van Christus’ verzoeking door satan in de woestijn. Houd het getuigenis van de Vader over de Zoon in 3:17 gedachten bij het lezen van 4:1-11. Het is namelijk geen toeval dat de satan Christus na dit getuigenis verzoekt. En de wijze waarop satan zijn verzoeking vormgeeft zijn ook geen toeval. De Heere Jezus wordt verzocht op het moment dat Hij naar de voorgrond treedt. De Vader heeft van Christus getuigd: “Dit is Mijn geliefde Zoon, in Wie Ik Mijn welbehagen heb!” Het is Gods publieke verklaring, bevestiging dat Jezus Zijn Zoon is. Het is een geweldig startsein voor Christus’ bediening op aarde.
De verzoeking door satan, die volgens de beschrijving van Mattheüs na deze indrukwekkende gebeurtenis plaatsvindt, is als het ware de bevestiging van Gods getuigenis. Veertig dagen en veertig nachten eet Jezus niets. Na die veertig dagen en nachten, als Hij fysiek kwetsbaar is, komt de verzoeker.

Het doel van de verzoeker: Vader en Zoon van elkaar scheiden
Wat opvalt aan de verzoeking, is dat satan onmiddellijk refereert aan het getuigenis van de Vader over de Zoon in Mattheüs 3:17:

“Als U Gods Zoon bent, zeg dan dat deze stenen broden worden.”
(Mattheüs 4:3b)

Wat we hier lezen, is een poging om de onverbrekelijke band tussen God de Vader en God de Zoon te verbreken. Satan is erop uit om een wig te drijven tussen de Vader en Christus. Daar waar de Vader heeft getuigd dat Christus Zijn geliefde Zoon is, in Wie Hij Zijn welbehagen heeft, bestrijdt de duivel dit getuigenis juist: “Als U Gods Zoon bent…” Met andere woorden: “Bewijs het maar!” Dit is een hoogst opmerkelijk opdracht: Christus moet bewijzen Gods Zoon te zijn door de duivel te gehoorzamen. Dit is absurd! Iemand bewijst namelijk niet Gods Zoon te zijn door de duivel te gehoorzamen.
Satan betwist het getuigenis van God. Dat doet hij altijd. Christus weerstaat deze verzoeking echter:

“Maar Hij antwoordde en zei: Er staat geschreven: De mens zal niet van brood alleen leven, maar van elk woord dat uit de mond van God komt.”
(Mattheüs 4:4)

Het lijkt hier alsof de Heere Jezus de Bijbel als magisch wapen gebruikt in deze geestelijke strijd, deze krachtmeting. In veel preken over dit gedeelte wordt dan ook vooral het accent gelegd op het middel waarmee Christus de satan weerstaat: Gods Woord. Dat is terecht, want Mattheüs wijst ons hier op. Maar vervolgens wordt direct de lijn naar gelovigen in Christus getrokken: Christus heeft de verzoeking weerstaan met behulp van Gods Woord en zo moet jij dat ook doen.
Om de verwarring weg te nemen: ik geloof dat Gods Woord één van de meest krachtige instrumenten is in onze strijd tegen de zonde. Ik ben echter van mening dat dit een te-kort-door-de-bocht-benadering is en dat we ook geen recht doen aan deze geschiedenis op het moment dat wij onzorgvuldig zijn in de hermeneutische stap. Blijf lezen, want ik kom hier op terug.
Mijn ontdekking door het lezen van deze geschiedenis is dat Gods Woord niet het enige middel is waardoor Christus de verzoekingen heeft kunnen weerstaan. Anders gezegd: Gods Woord was niet het enige geheim of de enige sleutel tot overwinning. Wel een zeer belangrijk middel, maar niet het enige. Er zijn nog twee andere zaken die een cruciale rol hebben gespeeld in Christus’ overwinnende gehoorzaamheid in Mattheüs 4:1-11: de onverbrekelijke band met Zijn Vader en van daaruit ook Zijn Godheid.
Wij kunnen elkaar, op grond van dit gedeelte, behoorlijk op het verkeerde been zetten, als wij slechts stimuleren tot Bijbellezen. Gods Woord lezen, zonder een relatie met Hem te hebben, levert geen vruchten op. Je kunt je afvragen waarom Christus de duivel is gaan voeren met Bijbelteksten. Ik geloof niet dat dit enkel en alleen was omdat Jezus wist dat Gods Woord de waarheid is en dus ook de waarheid communiceert. Ik geloof dat Christus de onverbrekelijke band met Zijn Vader zó sterk ervaart, dat Hij deze ook beschermt met het getuigenis van Zijn Vader. Satan betwist Gods getuigenis over de Zoon en Jezus dient hem onmiddellijk van repliek. Hij zegt als het ware: “Ik niet! Er staat geschreven!”
Eén van de meest heerlijke waarheden die deze geschiedenis aan ons wil communiceren, is dat de Vader en de Zoon zo’n ongekend intense eenheid met elkaar ervaren, dat deze door niets en niemand te verwoesten is. En dat is goed nieuws voor ons. Het laat zien dat Jezus werkelijk één met God de Vader is. Het laat zien dat Hij oppermachtig is, ook op momenten van kwetsbaarheid en zwakte.
Het feit dat Jezus Zelf God is, speelt in deze geschiedenis ook een cruciale rol. We moeten niet vergeten dat dit een essentieel verschil is tussen Hem en ons. Als ik wordt verzocht om ongehoorzaam te zijn aan Gods Woord, dan bestaat er een reële mogelijkheid dat ik ook daadwerkelijk zondig. Waarom? Omdat de zonde in mij woont. Als ik verzocht wordt, slaat de zondige begeerte in mij aan op die uitnodiging. Jezus kent dit niet; Hij heeft geen inwonende zonde. Wie dat beweert, lastert Zijn Naam. Jezus is volmaakt – in alles.

Wellicht vragen mensen zich nu af: hoe zie jij de rol van de Bijbel in de strijd tegen zonde en verzoeking? Door de essentie van de beschreven geschiedenis van Mattheüs 4:1-11 te verwoorden, hoop ik antwoord te geven op die vraag.
Laat mij eerst een tegenvraag stellen: geloof jij, als gelovige in Christus, dat Mattheüs 4:1-11 jou iets te zeggen heeft? Natuurlijk zeg je ja.
Dan wil ik de vraag stellen: wat wil Mattheüs 4:1-11 jou zeggen? Laat mij zeggen wat de boodschap in de kern is: Gods getuigenis over Christus door satan betwist, maar bewezen door Christus’ overwinnende gehoorzaamheid aan het getuigenis van God. Misschien frons jij je wenkbrauwen: “Wat heb ik hier als gelovige nu concreet aan?!”
Alles. Laat het mij uitleggen. Mattheüs 4:1-11 wil in beginsel helemaal niet verklaren hoe gelovigen in Christus overwinning over zonde en verzoeking kunnen behalen. Mattheüs 4:1-11 gaat in beginsel niet over christenen, maar over Christus.
Wij zijn als gelovigen in Christus tijdens het Bijbellezen misschien wel teveel gefocust op onszelf: “Wat betekent dit voor mij? Wat kan ik hiermee? Wat moet ik doen?” Die laatste vraag is trouwens herkenbaar eng, want er was één iemand in de Bijbel die de vraag der vragen aan Jezus stelde: “Wat moet ik doen om het eeuwige leven te beërven?” Menig Bijbelkenner weet hoe deze ontmoeting afliep: hij ging bedroefd weg, want het antwoord was te pijnlijk voor hem (zie Mattheüs 19:22).
Ik ga absoluut niet beweren dat we Bijbelgedeelten niet op ons eigen leven moeten betrekken en toepassen! Ik wil er echter wel voor waarschuwen dat we dit nogal eens te snel (willen en kunnen) doen. En ik denk dat dit bij een Bijbelgedeelte als Mattheüs 4:1-11 ook vaak gebeurt. Het is onbegonnen werk om vanuit een Bijbelgedeelte helder te krijgen wat jouw taak is of wat jij moet doen, als je niet eerst hebt gekeken naar wat het gedeelte over God Zelf communiceert.

De heerlijkheid van Christus’ overwinnende gehoorzaamheid
Het ik-gericht Bijbellezen, of misschien wel het egocentrisch Bijbellezen komt ook vaak tot uiting in de bekrompen of enge blik op Christus’ verlossingswerk: “Dat is voor mij!” zeggen we dan blijmoedig. Opnieuw: ik wil niets afdoen van de waarheid dat Christus Zijn leven gaf als een losprijs voor veel mensen.
Maar staan we er ook wel eens bij stil dat Christus stierf voor God? Er zit een dubbele focus in Christus’ verzoeningswerk aan het kruis: een Godgerichte focus en een mensgerichte focus. En die twee gaan hand in hand. Door Christus’ kruisoffer werd voldaan aan Gods rechtvaardige en heilige eis om de zonde te veroordelen en werd de mens verlost van de schuld en macht van de zonde.

Wanneer Christus door de duivel wordt verzocht in de woestijn, is deze dubbele focus niet anders. Christus’ overwinnende gehoorzaamheid over satan is met het oog op God en met het oog op ons. We hoeven er niet lang over na te denken wat de consequenties voor ons zouden zijn geweest als Christus had gebogen voor de duivel: onze hoop op verlossing zou voor eeuwig verloren zijn.
Maar stellen we ook wel eens de vraag wat de consequenties voor God zouden zijn geweest als Christus voor satan had gebogen? Het is niet gebeurd, en ik geloof ook niet dat het had kunnen gebeuren, maar stel jezelf eens de vraag wat er van God en Zijn getuigenis over zou zijn gebleven als het wél was gebeurd.

Ik geloof dat de focus van Mattheüs 4:1-11 voluit op Christus’ heerlijke triomf over de verzoekingen van satan moet liggen. Een triomf die essentieel is voor zowel God als voor ons. Christus boog niet voor de duivel en bewees daarmee dat het getuigenis van de Vader bij Zijn doop de waarheid en niets dan de waarheid is.
Deze geschiedenis leert ook dat Christus als Plaatsvervanger getriomfeerd heeft over de listen van de duivel en Zijn overwinning als de onze wordt toegerekend als wij door het geloof in Hem worden verbonden met Hem. Met andere woorden: Christus heeft de overwinning voor ons verdiend. En Mattheüs 4:1-11 is een gedeelte dat zo’n cruciaal overwinningsmoment beschrijft.
Een ander belangrijk aspect in deze geschiedenis is dat Christus als Mens fysieke kwetsbaarheid en zwakte heeft gekend, juist ook in verzoekingen. Christus kan werkelijk met ons meevoelen in onze zwakheden (Hebreeën 4:15).
De essentie van Mattheüs 4:1-11 kan worden teruggebracht tot Christus’ toewijding aan God en Gods volk.

Christus de Plaatsvervanger is de Christus de Held
Het lijkt nu net alsof er voor ons geen enkele toepassing uit dit gedeelte te halen valt. Niets is minder waar. Er zitten genoeg toepassingen in, maar misschien niet de toepassingen waarvan wij altijd hebben gedacht dat die eruit te halen zijn. De hierboven beschreven zaken geven genoeg stof tot nadenken. “Maar,” hoor ik iemand nu vragen, “hoe kan ik nu overwinning behalen over de zonde in tijden van verzoeking?”
Mijn belangrijkste advies zou zijn: Kijk naar Jezus. Bedenk dat Hij God is en jij niet. Hij is volmaakt. Jij niet. Hij heeft nooit gezondigd. Jij wel.
Vertrouw op Hem als volkomen Zaligmaker in alles. Als je verzoekingen overwinnend doorstaat, schrijf dit dan niet toe aan jouw eigen kracht en inspanningen; wanneer je in zonde valt, twijfel niet aan Zijn meevoelen in jouw zwakheden.
Ik denk dat we hier bij de kern uitkomen. Het is de kern die we ook kunnen zien in Christus’ overwinnende gehoorzaamheid: de onverbrekelijke verbondenheid met Zijn Vader. Hij is één met Zijn Vader. Tijdens Zijn aardse leven had Hij omgang met Zijn Vader. Daar ligt het geheim. Ons geheim bestaat niet primair uit een door de Heilige Geest geïnspireerd boek, waaruit we even zomaar wat beloften plukken in de strijd tegen de zonde. Ons geheim is dat wij Degene kennen, Die plaatsvervangend voor ons gehoorzaam is geworden aan Zijn Vader – gehoorzaam tot in de dood! Zie Filippenzen 2:8. En niet alleen dat; Hij heeft plaatsvervangend de straf voor onze ongerechtigheid gedragen. Wij geloven in Iemand, wij vertrouwen op Iemand, Die in woord en daad is toegewijd aan het getuigenis van Zijn Vader en aan het welzijn van Gods volk. God heeft Zijn Woord in Christus waargemaakt. Christus heeft vastgehouden aan het getuigenis van Zijn Vader vanuit de verbondenheid met Hem. Zo mogen ook wij, door dit geloof en in dit vertrouwen, met Hem leven – delend in de overwinning die Hij heeft behaald over zonde, dood, satan en hel.
Het kennen van het Woord van God zal ons niet veel voordeel brengen, als wij geen omgang hebben met de God van het Woord. Het één kan niet bestaan zonder het ander. We zullen onszelf moeten toevertrouwen aan de Heere Jezus, Die plaatsvervangend overwonnen heeft door gehoorzaamheid aan Zijn Vader. Als dit vertrouwen ontbreekt, is onze strijd tegen de duivel en de zonde zinloos en zal het leiden tot wanhoop.

Strijden als erfgenamen van Christus’ overwinning
Tot slot wil ik nog een punt van zorg delen. Ik heb een aantal jaren onder vrijzinnige prediking gezeten. Wanneer in vrijzinnige kerken het sterven van Jezus aan het kruis aan bod komt, spreekt men niet vanuit de dubbele focus zoals ik die hierboven heb verwoordt. Men ziet het lijden en sterven van Christus niet als plaatsvervangend, maar als voorbeeld. In de regel kennen vrijzinnige kerkgangers geen verlossende kracht toe aan het verzoeningswerk van Christus. Zijn dood laat vooral zien waartoe liefde in staat is en hoe opofferingsgezind de liefde kan zijn.
Zonder te willen beweren dat orthodoxe, zelfverklaarde Bijbelgetrouwe kerken (in de breedste zin van het woord) tot vrijzinnigheid zijn vervallen, vraag ik mij oprecht af of ook niet daar een verkapte vorm van deze vrijzinnige variant verkondigd wordt. Prediking die Christus vooral wil neerzetten als ons voorbeeld en nauwelijks aandacht besteedt aan het plaatsvervangende verlossingswerk, dreigt wat mij betreft in dit vrijzinnige vaarwater terecht te komen.
Ons geloofsleven is niet gefundeerd op onze gebrekkige inspanning voor Christus, maar op Zijn overwinnende gehoorzaamheid tot in de dood aan het kruis. Ik hoef in mijn geestelijk leven niet te strijden om de overwinning te verdienen, ik mag door het geloof strijden omdat Christus de overwinning voor mij heeft verworven.
Het hart van het christelijk geloof bestaat uit de heerlijke boodschap dat Christus Gods beloften tot onze zaligheid heeft vervuld tot eer van God. Kortom: Christus heeft het waargemaakt. Als deze boodschap wordt verdrongen door de oproep dat wij het moeten waarmaken voor Christus, raken we de essentie van het geloof kwijt. De Heere Jezus is geen levenscoach die je aanmoedigt tot morele superioriteit; Hij is de Verlosser Die geestelijk dode mensen tot leven wekt! Daarom – hij die tot eer van Christus wil leven, dient niet zichzelf, maar Hem alle eer te geven.

De val van Babylon (1)

Geestelijke macht in het boek Openbaring

Openbaring 13 is één van de meest huiveringwekkende hoofdstukken uit de Bijbel. Voor het kunnen interpreteren van dit hoofdstuk is het noodzakelijk dat we beseffen op welk moment deze beelden worden beschreven.

Vraag vooraf: is Openbaring 13 voor nu?
Voordat ik in kan gaan op de beelden die Johannes in Openbaring 13:1-4 ziet, moet ik iets duidelijk maken. Er zijn namelijk christenen die geloven dat Openbaring 13 pas vervuld kan worden wanneer de Kerk “opgenomen” is. Zij zien in het beest de antichrist, die totale wereldoverheersing afdwingt en de hele wereld met geweld onder zijn heerschappij probeert te brengen. De christenen, die in de bedeling van genade leven, zullen deze antichrist niet meemaken. Want, zo stellen zij, de antichrist is Gods oordeel over deze wereld die Zijn genade in Christus verwerpt. Voordat deze antichrist verschijnt, zal God eerst de dan levende gelovigen opnemen, zodat zij voor altijd bij Christus zullen zijn.
Zoals ik al eerder schreef, zie ik deze visie niet terug in de Bijbel. Er kleven dan ook ernstige bezwaren aan deze opvatting.
Als eerste is het de vraag of de antichrist als zijnde het beest als één persoon moet worden gezien, of dat we hier moeten denken aan één sterk vertegenwoordigde – bijna alles overheersende – macht. Hier komen we later op terug.
Als tweede moeten we beseffen dat het boek Openbaring juist is gegeven aan de apostel Johannes om de Kerk te informeren over woede van de duivel en de manier waarop hij probeert de Kerk uit te roeien. Het is juist satans strijd tegen Gods volk – en zijn uiteindelijke ondergang – waar Johannes de Gemeente van Christus over moet informeren. Het lijkt mij een overbodige zaak wanneer God Zijn Gemeente opneemt vóórdat al deze dingen gebeuren.
De derde reden is dat deze visie – de “opname van de Gemeente vóór de grote verdrukking” – veronderstelt dat het Bijbelboek Openbaring in één keer wordt vervuld. In deze visie kent het boek Openbaring een chronologische lijn. De aard van het boek zelf – apocalyptische visioenen – laat echter zien dat we steeds te maken hebben met “bewegingen” in het boek. Het zijn afwisselende beelden die weliswaar een ontwikkeling kennen, maar waarbij ook vanuit verschillende gezichtspunten wordt getoond hoe de strijd tussen God en satan verloopt – met uiteindelijk de volledige en glorieuze overwinning van het Lam over de draak. Deze “bewegingen” in het boek, die toewerken naar de climax, doen mij stellen dat het boek Openbaring niet voor een paar jaar geldig is, maar dat we hier de globale lijn van de wereldgeschiedenis ná de verschijning van Christus zien. Het boek Openbaring is dus altijd geldig. Alleen ervaren niet alle christenen op dezelfde plaats en in dezelfde tijd dezelfde mate van vervolging.
Mijn overtuiging is dat het boek Openbaring ons elk moment alert wil maken en ons wil aanmoedigen te letten op de tijd waarin wij leven. Of er op dit moment nu wel of geen merkbare vervolging plaatsvindt, doet er niet toe. Tijden kunnen veranderen en machtsverhoudingen kunnen veranderen. Juist een hoofdstuk als Openbaring 13 maakt duidelijk waarom dit Bijbelboek met ernst bestudeerd moet worden door de Kerk.

Het beest – zijn macht (vers 1a)
Wat we goed moeten beseffen bij het lezen van Openbaring 13, is dat we worden geconfronteerd met de woede van satan – die door Johannes wordt gezien als een draak – vanwege het volbrachte verlossingswerk van Jezus Christus. De verschijning van het beest in Openbaring 13 is dus een wraakactie op de nederlaag van de duivel.
Als eerste lezen we over de opkomst en de macht van het beest:

“En ik zag uit de zee een beest opkomen, dat zeven koppen en tien hoorns had, en op zijn hoorns waren tien diademen...”

Johannes ziet een huiveringwekkend en angstaanjagend beest opkomen uit de zee. Het beest heeft tien horens en zeven hoofden. Op elke hoorn ziet Johannes een diadeem of kroon.
Uiteraard moeten deze getallen – zoals alle andere getallen in apocalyptische literatuur – niet letterlijk worden opgevat. Het zijn symbolische getallen, die allemaal een zekere betekenis willen overbrengen. Tien is het getal van “de volheid van de zondige wereld.” En het getal zeven staat voor Gods heiligheid en Zijn verbond met Zijn volk.
Afgaand op de symbolische betekenis van het getal 10, moeten we bij dit beest denken aan een afschuwelijke, volle en extreme maat van zonde – een maat die de climax zal zijn van de satanische opstand tegen Gods Koninkrijk. We moeten ons als christenen goed beseffen dat het kwaad in de wereld machtig is. We kunnen de macht van het kwaad niet onderschatten. Dat satan verslagen is, is helemaal waar. Tegelijkertijd laat het boek Openbaring duidelijk zien dat hij zijn strijd niet opgeeft. En hij zal door de opkomst van het beest een grote macht bezitten. Niet alle macht, maar wel veel macht. Het beest komt op overdonderende en intimiderende wijze uit de zee.

Is dit beest dé antichrist?
In alle eindtijdscenario’s speelt één angstaanjagend figuur een centrale rol: de antichrist. In de geschiedenis is al heel veel gespeculeerd over de vraag wie het is. Is dit beest dé antichrist?
Ik ben er nog niet van overtuigd dat het om één persoon zou moeten gaan. Wellicht krijg ik in het vervolg van deze studie voeding om deze zienswijze bij te stellen, maar voorlopig zie ik niet in waarom dit beest één individu moet voorstellen. Er is namelijk sprake van een beest met meerdere koppen. Dit duidt op het geheel van mondiale heerschappij, verdeeld over verschillende koninkrijken. De verschillende koppen symboliseren verschillende koninkrijken of regeringen, die samen het wereldgebeuren beheersen. Ik zie niet in waarom hier een specifieke persoon mee zou worden bedoeld.
Een andere, misschien wel belangrijkere vraag is, of het ertoe doet of de antichrist één individu is.
Het is een eigenaardig trekje van mensen om altijd de details te willen weten die uiteindelijk niet van levensbelang zijn. De vraag is niet wie de antichristelijke macht belichaamt, maar hoe deze macht zich manifesteert en hoe de Kerk zich hiertegen kan wapenen.

Het beest – zijn godslasterlijke karakter (vers 1b)
Dat de Kerk zich moet wapenen tegen dit beest, lijkt haast een understatement. Dit beest is namelijk intimiderend voor één groep mensen: christenen. Dat valt op te maken uit de woorden van Johannes in het vervolg van vers 1:

“…en op zijn koppen een godslasterlijke naam.”

Het beest heeft veel macht, en het is ook nog eens een godslasterlijke macht. Johannes ziet dus in feite niet alleen een beest uit de zee opkomen, maar een regelrechte nachtmerrie voor Gods volk.
Dit beest is gekeerd tegen alles wat met God te maken heeft. De macht die het uitstraalt en het antichristelijke karakter dat eraan af te lezen is, bewijzen de duivelse oorsprong ervan.
Wat voor godslastering wordt hier bedoeld? Hierover kunnen we nog weinig zeggen, aangezien de eerste vier verzen van Openbaring 13 de details hiervan niet prijsgeeft. Dit volgt later. Maar één ding is duidelijk: als er sprake is van godslastering, kunnen we denken aan het negeren, ontkennen en bewust tarten van God door ongehoorzaamheid en het vertrappen van Zijn geschreven (de Bijbel) en vleesgeworden Woord (Christus).

Het beest – zijn beestachtigheid (vers 2a)
Het intimiderende beeld van dit beest wordt ook versterkt door andere kenmerken die Johannes beschrijft. In vers 2a lezen we dit:

“En het beest dat ik zag, leek op een panter, en zijn poten waren als die van een beer, en zijn muil was als de muil van een leeuw.”

Johannes ziet hier een beest dat kenmerken vertoont van drie dieren: een panter, een beer en een leeuw. Een beer staat bekend om zijn kracht; hij is sterk. Een leeuw verslindt zijn prooi. En de panter leeft veelal solitair. Het beeld dat hieruit ontstaat, doet denken aan een vorm van dictatuur. Het lijkt er sterk op dat Johannes op symbolische wijze verschillende dictatoriale regimes op het wereldtoneel ziet verschijnen, die gezamenlijk de wereld zullen overheersen en wereldwijze dominantie uitstralen. De combinatie van de drie dieren laten een vorm van macht zien die sterk, verslindend en solitair is.
Het is niet moeilijk om bij dit visioen te denken aan verschillende dictaturen, die mogelijk samenspannen. De hele uitstraling van het beest wijst op een wellustige macht die zich verheven waant boven welke machtsinstantie dan ook – ja, die zelfs denkt machtiger te zijn dan God. En hier komen we al een beetje op het spoor van de godslastering waarover we lezen in vers 1. Dit beest duldt geen gezag of autoriteit boven zich, dus ook God niet. Het lijkt er sterk op dat Johannes hier machtshebbers op het toneel zien verschijnen die de ware God verwerpen en zich in Zijn plaats stellen. Sterker nog, zij zien zichzelf als god. Deze koningen of regeringsleiders, deze dictators beschouwen zichzelf als de machtigste mensen op aarde en als zodanig dulden zij geen tegenspraak. Het zijn erg op zichzelf functionerende figuren. Ze staan als het ware los en boven de maatschappij.

Het beest – zijn satanische autoriteit (vers 2b)
Het kenmerk van een dictatuur is nu juist dat de dictator zichzelf beschouwt als de machtigste persoon van het land of koninkrijk. Een dictator wil alleenheerschappij. In die zin gedraagt hij zich op politiek niveau als god – wie niet voor hem is, is tegen hem en wie niet voor hem wint, brengt verdeeldheid. Een dictatuur is per definitie een satanische regeringsvorm. Bestudeer een willekeurige dictatuur en je zult ontdekken dat de leider als god wordt beschouwd – misschien niet in die bewoordingen, maar wel qua toewijding – en dat het ingaan tegen zijn heerschappij fatale gevolgen kan hebben.
Ik kan stellen dat een dictatuur per definitie een satanische regeringsvorm is, omdat Johannes in vers 2b het volgende schrijft:

“En de draak gaf hem zijn kracht, zijn troon en grote macht.”

Het hoeft ons niet te verbazen dat dit beest een godslasterlijke naam op zijn koppen heeft; immers, het is een beest dat alle macht en autoriteit van de duivel zelf ontvangt! Het beeld lijkt met elk volgend vers angstaanjagender te worden. Want eerst lezen we dat het beest zich actief verzet tegen de Allerhoogste, de God en Vader van onze Heere Jezus Christus. En nu lezen we dat dit beest de macht uit handen van satan zelf ontvangt.

Waar is God in de dictatuur?
Nu we dit allemaal uit de tekst kunnen opmaken, worden we wel bepaald bij een belangrijke vraag: waar is God in dit alles? Want als de duivel dit gezag aan dit beest geeft, wil dit dan zeggen dat God machteloos moet toekijken? Is God niet machtig genoeg om in te grijpen en een einde te maken aan de opkomst van dit beest?
De boodschap die we door het hele boek Openbaring kunnen opvangen, wijst op Gods almacht in dit alles. Sterker nog, er zijn passages in het Bijbelboek die ronduit stellen dat God actief werkzaam is in deze antichristelijke regeringen en dictaturen. Het doet denken aan de woorden van Paulus aan de Tessalonicenzen:

“Want het geheimenis van de wetteloosheid is al werkzaam. Alleen is er iemand die hem nu weerhoudt, totdat hij uit het midden verdwenen is. En dan zal de wetteloze geopenbaard worden. De Heere zal hem verteren door de Geest van Zijn mond en hem tenietdoen door de verschijning bij Zijn komst; hem, wiens komst overeenkomstig de werking van de satan is, met allerlei kracht, tekenen en wonderen van de leugen, en met allerlei misleiding van de ongerechtigheid in hen die verloren gaan, omdat zij de liefde voor de waarheid niet aangenomen hebben om zalig te worden. En daarom zal God hun een krachtige dwaling zenden, zodat zij de leugen geloven, opdat zij allen veroordeeld worden die de waarheid niet geloofd hebben, maar een behagen hebben gehad in de ongerechtigheid.”
(2 Tessalonicenzen 2:7-12)

Als we deze woorden van Paulus toepassen op het beest in Openbaring 13, dan moet het hier in ieder geval gaan om een macht die de zonde propageert. Kan dat dan? Worden mensen echt aangemoedigd om wetten te breken? Om te stelen? Te doden? Overspel te plegen? Te vloeken? Te liegen en bedriegen? Ja. Sterker nog, ik durf de stelling aan dat wat we in Openbaring 13:1-4 zien opkomen, een zondemachine genoemd zou kunnen worden. Een aansturingsmachine die geprogrammeerd staat op de ongerechtigheid. Dat maakt dit beest zo godslasterlijk. En Paulus noemt het ook ronduit de “misleiding van ongerechtigheid.”

Het vrijgevochten Westen
Wij leven in een maatschappij die al heel duidelijk de contouren van een dergelijke macht vertonen. Neem alleen al de beslissingen die politici nemen en de standpunten die zij innemen op punten van leven en dood en ethiek; luister naar de popmuziek en je weet niet wat je hoort.
Ik ben jaren fan geweest van de Britse rockband Queen. Als je de muziek hoort, is het indrukwekkend en meeslepend. Een lekker ritme en goede gitaarklanken. Maar laten we over de teksten maar zwijgen.
Zo ontdekte ik vandaag dat de band ooit een lied heeft gemaakt met de titel “Great King Rats” – een lied dat dateert uit 1973 en waarvan ik, zelfs als fan, het bestaan niet eens wist. In dit lied wordt openlijk en op satanische en godslasterlijke wijze de zonde gepromoot:

Now listen all you people
Put out the good and keep the bad
Don't believe all you read in the Bible
You sinners get in line
Saints you leave far behind
Very soon you're gonna be his disciple

Dit soort teksten zijn in de popwereld niet bepaald incidenten. En ze propageren het godslasterlijke karakter van het beest. Paulus had gelijk: het geheimenis van de wetteloosheid is al werkzaam. De vraag is niet óf, maar wanneer de volle maat van wetteloosheid en ongerechtigheid bereikt zal worden.

Het beest – zijn herleving (vers 3a)
In vers 3 maakt Johannes melding van iets heel ongebruikelijks. Eén kop van het beest heeft een dodelijke wond. Eén kop is dood. Tenminste, dat is wat Johannes eerst ziet. Daarna ziet hij hoe deze kop weer tot leven komt (vers 3a):

“En ik zag een van zijn koppen als dodelijk gewond, maar zijn dodelijke wond werd genezen.”

Johannes ziet dat de dodelijke wond werd genezen. Deze woorden roepen uiteraard het beeld van opstanding op. Iets staat op uit de dood. Wat dood is, wordt weer levend. Het lijkt wel een satanische nabootsing van de opstanding van Jezus Christus.
Kennelijk hebben we hier te maken met een macht, een dictatuur, een regering, koning of koninkrijk dat ooit aanwezig is geweest in de geschiedenis, maar die ook door middel van geweld is verslagen. En nu ziet Johannes dat deze macht weer tot leven komt.
Is het denkbaar dat politieke machten herrijzen, terwijl we dachten dat het gedachtegoed en de aanwezigheid ervan uitgeroeid waren? Zeker! De mens leert niet van zijn geschiedenis en dat is nou juist het eigenaardige. Je kunt er op wachten dat het een volgende keer wéér fout gaat. Blijkbaar hebben politieke machten een soort satanische bedwelming, die ervoor zorgt dat de burgers in een soort politieke of maatschappelijke “trance” raken en zij als slaven achter deze leiders aangaan.

Het beest – zijn aanlokkelijke uitstraling (vers 3b-4)
Misschien denk je dat dit een vergezochte conclusie is. Maar het is precies wat Johannes ziet gebeuren in vers 3b-4:

“En de hele aarde ging het beest met verwondering achterna. En zij aanbaden de draak, omdat hij aan het beest macht gegeven had. En zij aanbaden het beest en zeiden: Wie is aan dit beest gelijk? En wie kan er oorlog tegen voeren?”

Het is een merkwaardig verschijnsel: een beest dat tegelijkertijd angstaanjagend én aanlokkelijk is. Hoe kan dit? HEt is angstaanjagend vanuit het perspectief van de Kerk, maar het is aanlokkelijk vanuit het perspectief van degenen die niet tot de Gemeente van Christus behoren. Hoe komt dat? Zowel Paulus als Johannes wijzen naar dezelfde bron: de satanische macht. En zowel Paulus als Johannes schrijven over wonderlijke werken die satan in deze politieke macht aan de dag weet te leggen.

Een waarschuwing: politiek is niet neutraal
Deze conclusie moet ons tot nadenken stemmen. De wereld is niet neutraal en de politiek is dat evenmin. Satan heeft zijn invloed en macht in deze wereld en hij werkt zó, dat hij zijn invloed uitoefent in de hoogste machtsorganen. Daarom is de politiek alles behalve neutraal. En laten we er als christenen daarom ook goed van doordrongen zijn dat het politieke klimaat er niet bepaald beter op wordt. Hoe dichterbij de wederkomst van Christus, hoe rotter en meer verdorven het politieke klimaat wordt. Er zal uiteindelijk een satanische regering of macht komen, die zich stelt boven God. In hoeverre dit proces al gevorderd is, kunnen we niet direct bepalen. Maar er zijn wel degelijk sporen van te vinden, in heel de geschiedenis. En we moeten ook beseffen dat christenen altijd zijn vervolgd. Het feit dat we momenteel in het Westen nog niet zulke ingrijpende vormen van vervolging ervaren, wil absoluut niet zeggen dat er geen vervolging is. Net als het boek Openbaring, kunnen we over christenvervolging stellen dat het met “bewegingen” plaatsvindt. Nu steekt het hier de kop op, dan daar.
Laten we daarom goed nadenken over onze houding ten aanzien van de politieke macht in deze wereld. Degene die niet politiek geïnteresseerd is, is naïef. Christenen mogen geen politieke naïevelingen zijn. Want juist op het politieke niveau zal de vijandschap tegen Christus en Kerk groter worden. Mocht je in de toekomst gebruik willen maken van het democratische recht om te gaan stemmen, geef dan nooit je stem aan iemand die Christus niet als Verlosser en Heere belijdt. Laten we als christenen onze verantwoordelijkheid nemen – ondanks de kennis die we vanuit Gods Woord bezitten en ondanks het feit dat er een totalitaire dictatuur zal komen – en ervoor zorgen dat we in ieder geval met een zuiver geweten kunnen zeggen: “Als de dictatuur er komt, als de satanische macht in overheden en regeringen een realiteit is geworden, hebben wij er niet aan bijgedragen.”
Dit is een tegendraadse houding. Want de wereld zal het beest volgen en aanbidden. Politiek is een instrument voor aanbidding. Want als er eenmaal een charismatisch leider opstaat, die daadkrachtig overkomt, dan zal de wereld vol trots in zijn kracht roemen: “Wie is aan deze gelijk?” Daarom nogmaals de waarschuwing: politiek is niet neutraal. Ze is voor velen een poort naar satanische aanbidding. Een onheilspellend en beangstigend vooruitzicht.

Een teken in de hemel… (2)

Komt Jezus Christus terug op 23 september 2017?

Volgens aanhangers van de zogenaamde 23 september-theorie verschijnt op die datum het teken aan de hemel, dat Johannes beschrijft in Openbaring 12:1-6. Wat is dat teken precies en is hun uitleg ervan geloofwaardig?

Wat is Openbaring?
Voordat we dit tekstgedeelte gaan bestuderen, is het goed om eerst in te gaan op het boek Openbaring zelf. Ook hierover bestaan verschillende visies. Sommigen beschouwen bijna het hele boek als toekomst, dus iets wat nog staat te gebeuren (dat wil zeggen: na Openbaring 3 vinden de “opname” en de grote verdrukking plaats, gevolgd door de wederkomst van Christus in hoofdstuk 19, het duizendjarig vrederijk in hoofdstuk 20 en uiteindelijk de nieuwe hemel en nieuwe aarde). Anderen zien het boek als grotendeels vervuld, of stellen dat we er middenin zitten. Een aantal opmerkingen over het boek Openbaring in zijn algemeenheid:

1. Openbaring is géén spoorboek voor de eindtijd
Sommige mensen lezen het boek Openbaring om te zien “hoever de eindtijd al gevorderd” is. Dit is een redelijk zinloze opzet, alleen al omdat God dit boek nooit met die reden heeft gegeven. Het is typisch een bepaalde sensatiezucht in de mens om het wereldgebeuren één op één naast profetieën te kunnen leggen. Ik zeg hiermee niet dat God Zijn Woord niet vervult (dat zij verre!), maar ik durf wel te stellen dat Openbaring geen chronologisch inzicht geeft in de gebeurtenissen die elkaar opvolgen. Je kunt niet zeggen: “Nu dit gebeurt, weten we dat we al in hoofdstuk 11 zitten.”

2. Openbaring bevat verschillende beelden die wel een ontwikkeling laten zien, maar steeds dezelfde boodschap willen geven
Openbaring is een apocalyptisch boek. Het gaat over de laatste fase van de wereldgeschiedenis voor de wederkomst van Christus en de vernieuwing van alle dingen. Het staat vol met symbolische beelden. Het zijn dramatische beelden, gruwelijke beelden, afgewisseld met hoopvolle en niet te bevatten, schitterende beelden. Zo zit het boek in elkaar. Een schitterend beeld wordt opgevolgd door een gruwelijk beeld, dat op zijn beurt weer wordt opgevolgd door een ander prachtig beeld.
Gaandeweg merk je ook dat hoe verder je in het boek leest, hoe gruwelijker en prachtiger de beelden worden. Er wordt naar een dramatisch dieptepunt én een geweldig hoogtepunt toegewerkt. En uiteindelijk zie je vanaf hoofdstuk 12 de satanische invloed in deze wereld dermate toenemen, dat de chaos en het verzet tegen God alleen maar groter worden. Maar daarna wordt de uiteindelijke val van Babylon beschreven en zien we Christus verschijnen, die een einde maakt aan elk menselijk en demonisch verzet.

3. Openbaring is een boek dat in grote lijnen begrepen kan worden
Op het moment dat je dit verhaal in grote lijn onthoudt, is het boek Openbaring ook niet meer moeilijk te begrijpen. Natuurlijk is niet alle symboliek duidelijk, natuurlijk weten wij niet direct wat alles te betekenen heeft. Maar het boek Openbaring is wel degelijk te begrijpen. De eerste ontvangers (de zeven gemeenten van hoofdstuk 2-3) hebben heel goed begrepen wat Johannes beschreef. Verschillende beelden zien we ook terug in Oud Testamentische profetenboeken, zoals Daniël en Ezechiël. De boodschap die God in de kern aan Zijn Kerk heeft gegeven, is helemaal duidelijk. Het is vaak onze fixatie op gedetailleerde symboliek die het zo moeilijk maakt om deze boodschap te blijven zien.

4. Openbaring is het troostboek voor de lijdende Kerk op aarde
Wat is die boodschap van Openbaring dan? De boodschap is voor de lijdende Kerk op aarde. Als God Zijn Kerk werkelijk zou opnemen voor de “grote verdrukking” (zie Openbaring 7:14), zou het hele boek tamelijk zinloos zijn. Het is juist een geweldig troostboek voor de Kerk! God laat zien hoe wreed satan tekeer gaat en Christus’ volk vervolgt, maar God laat eveneens zien dat Hij boven dit alles staat, dat Hij alle macht heeft en dat Hij heel doelbewust, planmatig en stelselmatig bezig is satan geheel en al te verslaan! Eigenlijk zou je kunnen zeggen: Openbaring is een mengeling van beelden die lijden en vervolging tonen, maar daarna altijd weer de eeuwige heerlijkheid en de eeuwige vrede bij Christus in het vooruitzicht stelt. Als je dit bedenkt bij het lezen van Openbaring, wordt het een geweldig kostbaar boek.

De vrouw, het kind en de draak: wat zegt Openbaring 12:1-6?
Dan nu de schijnwerpers op Openbaring 12:1-6. We lezen daar over twee tekenen die Johannes in de hemel ziet.
Het eerste teken is een vrouw die op het punt staat te bevallen. Zij is bekleed met de zon en onder haar hoofd bevinden zich twaalf sterren. Onder haar voet bevindt zich de maan. Ze schreeuwt het uit van de weeën.
Het tweede teken is een afschrikwekkende draak, die later in het hoofdstuk wordt geïdentificeerd als de duivel (12:9). Het eerste wat wij lezen over deze draak is dat hij ontzettend veel macht bezit. Hij heeft zeven hoofden en tien horens, met daarop kronen (of diademen). Vervolgens lezen we dat hij voor de bevallende vrouw staat. Maar waarom?
In vers 4 lezen we dat de draak dit kind het leven niet gunt. Hij wil hem geheel en al verslinden. Dat kind mág niet leven. Voordat we gaan bekijken waarom de draak dit kind het leven niet gunt, wil ik eerst wijzen op de geweldige ironie van dit beeld. Een gruwelijke draak met ontzettend veel macht, is bang voor een klein, zwak, pasgeboren kind! Een groter contrast is haast niet denkbaar. Alsof de president van Amerika zenuwachtig wordt van het wapenarsenaal van een land als Andorra, of San Marino! Waar is die draak zo bang voor? Waarom wil hij het liefst meteen dat kind verslinden? Het antwoord lezen we in vers 5, waar wordt geschreven over een mannelijke zoon, die alle heidenen zal hoeden met een ijzeren staf. Kortom: we lezen hier van de Messias. Hier wordt de Messias geboren, hier zien we God Zijn Zoon aan de wereld schenken; hier zien wij onze Verlosser en Heere op het toneel verschijnen. En de duivel weet één ding: “Als ik Hem niet verslind, is mijn einde gekomen, mijn macht gebroken. Ik moet Hem grijpen en Hem helemaal vernietigen.” Maar het lukt hem niet. Want in datzelfde vers lezen we dat het kind onmiddellijk wordt opgenomen in de hemel, en in de tegenwoordigheid van God wordt gebracht.
Dit is een geweldig beeld van Gods macht; Hij is in staan om het kleine, zwakke en weerloze geheel en al te beschermen. Christus leefde op aarde voortdurend in de tegenwoordigheid van God – Hij is God! En die tegenwoordigheid maakt dat de duivel op geen enkele manier kon slagen in zijn opzet om Christus helemaal uit te schakelen. Zelfs het kruis van Golgotha kon Christus niet verslaan. De dood overwon Christus niet, Christus overwon de dood! En satan is ontwapend, zoals we ook kunnen lezen in het Nieuwe Testament.

De komst van Jezus Christus
Nu we hebben gezien wat Openbaring 12:1-6 te zeggen heeft, zijn we ook in staat om de 23 september-theorie te beoordelen. En dan wordt het toch wel pijnlijk stil. Want die theorie slaat de plank volkomen mis.
Ten eerste beschrijft Johannes hier symbolisch de eerste komst van Jezus Christus naar deze wereld. Het gaat dus niet over Zijn wederkomst. De verdedigers van de 23 september-theorie nemen een letterlijk beeld aan hemel als bewijs voor de vervulling van dit gedeelte. Maar de conclusie die zij hieruit trekken komt totaal niet overeen met wat het gedeelte eigenlijk wil zeggen.
Als tweede moet gezegd worden dat de theorie voor een deel ook bestaat uit wishful thinking. Zo is het helemaal niet waar dat er in het sterrenbeeld van 23 september 12 sterren onder het hoofd van de vrouw zullen staan; het zijn er slechts 9. Maar om dit probleem op te lossen halen ze er drie passerende planeten bij. Dat maakt weliswaar 12, maar als ik vijf appels en twee peren op tafel leg, heb ik niet ineens zeven appels. Planeten zijn géén sterren en kunnen daarom als zodanig ook niet voor dat gewenste getal 12 zorgen.
Daarbij wil men ook nog wel eens aan geschiedenisvervalsing doen – in ieder geval in één video – door te beweren dat de staat Israël niet in 1948, maar in 1947 is opgericht. Waarom men dat doet? Dat maakt het getal tussen 1947 en 2017 nét wat ronder. Prachtig, maar het klopt niet.

Zin en onzin: waar het in de kern om gaat
Eindtijdscenario’s komen en gaan. Vele voorspellingen van Jezus’ wederkomst zijn al gedaan. En allemaal zaten ze ernaast. Dat hoeft ons ook niet te verwonderen, want in de Evangeliën lezen we dat Christus over Zichzelf zegt dat Hij niet weet wanneer Hij zal terugkomen; alleen God de Vader weet dat. Ook dit is een mysterie dat wij niet begrijpen kunnen. Maar het maakt wel duidelijk dat het voor ons zinloos is om te gaan puzzelen en rekenen. Wij zullen nooit met zekerheid kunnen zeggen wanneer Jezus terugkomt. Hij komt onverwachts, zélfs voor Zijn kinderen (Mattheüs 24:42).

Tot slot: we hebben gezien dat satan Christus haat en dat hij Christus’ verlossingswerk haat. In het vervolg van hoofdstuk 12 lezen we dat de duivel uit de hemel en op de aarde wordt geworpen. De overwinning van Jezus Christus betekent een toename van satanische activiteit op aarde, en dan met name op één vlak: christenvervolging. Het geweld van satan en zijn demonische machten zal steeds grotere en meer wrede vormen aannemen. Niet voor niets zijn de meest schokkende beelden in Openbaring zichtbaar na de verschijning van Gods Koninkrijk en Zijn verlossing in Christus. De duivel is furieus. Winnen kan hij niet meer, maar beschadigen wel.
Wees dan bemoedigd door de beelden die God laat zien van een zuiver volk, een Kerk in vrede, een Kerk in overwinning, een Kerk gewassen door Christus' bloed, een Kerk zonder dood, tranen en pijn. God is in staat Zijn Kerk op aarde te bewaren en beschermen, net zoals Hij Zijn eigen Zoon heeft beschermd tegen de woede van satan.

Geestvervulde toewijding

“Jezus, vol van de Heilige Geest, keerde terug van de Jordaan en werd door de Geest naar de woestijn geleid, waar Hij veertig dagen verzocht werd door de duivel. En Hij at niets in die dagen en ten slotte, toen die voorbij waren, kreeg Hij honger. En de duivel zei tegen Hem: Als U Gods Zoon bent, zeg dan tegen deze steen dat hij brood wordt. Maar Jezus antwoordde hem: Er staat geschreven dat de mens van brood alleen niet zal leven, maar van elk woord van God. En daarna bracht de duivel Hem op een hoge berg en liet Hem in een ogenblik tijd al de koninkrijken van de wereld zien. En de duivel zei tegen Hem: Ik zal U al deze macht en de heerlijkheid van deze koninkrijken geven, want die is aan mij overgegeven en ik geef die aan wie ik maar wil; dus, als U mij zult aanbidden, zal het allemaal van U zijn. Maar Jezus antwoordde en zei tegen hem: Ga weg van Mij, satan, want er staat geschreven: U zult de Heere, uw God, aanbidden en Hem alleen dienen. En hij bracht Hem naar Jeruzalem en zette Hem op het hoogste gedeelte van de tempel, en hij zei tegen Hem: Als U de Zoon van God bent, werp U dan vanhier naar beneden, want er staat er staat geschreven dat Hij Zijn engelen voor U bevel zal geven om U te bewaren, en dat zij U op de handen dragen zullen, opdat U Uw voet niet misschien aan een steen stoot. Maar Jezus antwoordde en zei tegen hem: Er is gezegd: U zult de Heere, uw God, niet verzoeken. En toen de duivel elke verzoeking beëindigd had, verliet hij Hem tot een bepaalde tijd.
(Lucas 4:1-13)

Wat is verzoeking? En hoe kunnen wij de verzoeking weerstaan? Die vraag wordt vaak gesteld. Hoe kun je nu als christen actief weerstand bieden aan de zonde en de listen van de duivel?
Veelal wordt de verzoeking van de Heere Jezus erbij gehaald, zoals hierboven beschreven is. We gaan onmiddellijk kijken naar Zijn manier van spreken en handelen en denken dan dat wij dit één op één moeten overnemen. En één van de dingen die je steeds hoort is het volgende: “Weersta de duivel met het Woord! Jezus deed het ook!”
Toch is dit té gemakkelijk. En dat wil ik uitleggen aan de hand van de bredere context.

Christus, vol van de Heilige Geest
We lezen in Lucas 2 over de twaalfjarige Jezus in de tempel. Deze twaalfjarige Jongen doet de Schriftgeleerden versteld staan. Wat een vragen stelt Hij! En wat een wijsheid straalt Hij uit! En bovendien: wat een toewijding! Een twaalfjarige Jongen Die het waagt om in Jeruzalem te blijven, terwijl Zijn ouders alweer op de weg terug naar huis waren. Lucas eindigt dit verslag met de woorden dat “Jezus toenam in wijsheid en in grootte en in genade bij God en de mensen.” Met andere woorden, Zijn wijsheid werd alleen maar sterker en meer zichtbaar. En dit resulteerde in sympathie van Zijn omgeving.
Na een tussenstuk, hoofdstuk 3:1-20, waar Lucas de bediening van Johannes de Doper beschrijft, volgt het verslag van Jezus’ doop. En daar gebeurt iets bijzonders. Want we lezen in vers 22 dat de hemel geopend werd “en dat de Heilige Geest op Hem neerdaalde in lichamelijke gedaante als een duif. En er kwam een stem uit de hemel die zei: U bent Mijn geliefde Zoon, in U heb Ik Mijn welbehagen!”
Vervolgens lezen we ná het verslag van Jezus’ doop Zijn geslachtsregister, Zijn afkomst. Lucas wil de lezer laten zien dat Jezus werkelijk de Zoon van God is. Waarschijnlijk plaatst hij daarom het geslachtsregister niet helemaal aan het begin van zijn Evangelie, maar na Gods bevestiging bij de doop. Zo bezien is het een logische overgang. En dan moet je eens letten op het gedeelte erna. Hoe begint dat? Hoofdstuk 3 eindigt met de woorden: “de zoon van God.” En wat lezen we in hoofdstuk 4:3?

“En de duivel zei tegen Hem: Als U Gods Zoon bent, zeg dan tegen deze steen dat hij brood wordt.”

Lucas is nadrukkelijk bezig om Jezus als Zoon van God te portretteren. Jezus is net publiekelijk door God voorgesteld als Zijn geliefde Zoon en daar komt satan om de hoek.
Het bijzondere aan dit verhaal is dat Jezus door de Geest geleid wordt om naar de woestijn te gaan voor deze verzoeking.

Christus, Gods toegewijde Zoon
Wat is nu de gedachte achter deze verzoeking? In totaal lezen we van drie verschillende verzoekingen. Ik zou ze willen onderverdelen in de volgende categorieën:

1. Ten koste van alles willen voorzien in dagelijkse behoeften (vers 3)
2. Leven voor de macht en eer van deze wereld (vers 6 en 7)
3. Foutief Bijbelgebruik of geestelijke manipulatie (vers 9-11)

Wij hebben vaak de neiging te denken dat we naar onze Bijbel moeten grijpen op het moment dat wij verzocht worden. Maar dat is niet waar. Als je het op deze manier aanpakt, ben je te laat. Laten we vooral de voorgaande gedeelten niet vergeten. Jezus bezat al vroeg buitengewone wijsheid en was al op jonge leeftijd toegewijd aan de zaak van Zijn Vader. Hypothetisch gezien was de verzoeking anders afgelopen wanneer het Christus aan deze toewijding ontbrak. En nog een belangrijk element mag niet over het hoofd worden gezien: Hij is vol van de Heilige Geest. Kortweg: satan had geen schijn van kans tegen Gods eigen geliefde en toegewijde Zoon. Dat zie je ook terug in alle antwoorden die de Heere Jezus geeft. In vers 4 zegt Hij: “Er staat geschreven dat de mens van brood alleen niet zal leven, maar van elk woord van God.”
In vers 8 zegt Hij: “Ga weg van Mij, satan, want er staat geschreven: U zult de Heere, uw God, aanbidden en Hem alleen dienen.” En tenslotte, in vers 12, luidt Zijn antwoord: “Er is gezegd: U zult de Heere, uw God, niet verzoeken.”
Wij moeten ons op dit punt niet vergissen: Christus is al ver voor deze verzoeking toegewijd aan God! Het is veel te goedkoop om te beweren dat we gewoon even wat Bijbelteksten moeten proclameren om verzoekingen te weerstaan. “Worstel je met hebzucht? Vind je het moeilijk om de waarheid te vertellen? Ik heb hier nog wel een tekst voor je.” Zo werkt het niet. Er komt iets anders essentieels bij: Geestvervulde toewijding. Jezus is hier het volmaakte Voorbeeld van.

Christus, het Evangelie
Leuk, zal iemand nu zeggen, maar wat betekent dit alles voor ons? Wat moeten christenen met deze geschiedenis? Als Gods Woord proclameren alleen niet genoeg is, wat dan?
Allereerst is het belangrijk om als christen goed te beseffen wie je bent. Wat is jouw positie? En hier wordt de Heere Jezus als Evangelie prachtig zichtbaar! Hij is ons voorgegaan, óók in de verzoekingen. Hij heeft exact hetzelfde ondervonden als wij. Met een cruciaal verschil: Hij heeft nooit gezondigd. Hij is volmaakt, perfect en heilig. Hij gaf Zijn leven vrijwillig als offer voor onze zonde. Gods toorn over onze zonde is op Christus gelegd en als wij in geloof tot Jezus gaan, worden wij op dat moment bekleed met Zijn gerechtigheid. God ziet ons dan niet meer, maar Christus in ons. We zijn rechtvaardig verklaard. Als jij in de Heere Jezus gelooft, is dit jouw positie. Dit is het Evangelie! Je mag de Heere Jezus danken dat Hij deze verzoekingen heeft weerstaan en de satan heeft overwonnen. Nu mag jij delen in Zijn overwinning. Al deze geweldige Bijbelse waarheden vallen jou ten deel, enkel en alleen op grond van Christus’ verdiensten aan het kruis!
Praktisch geeft dit gedeelte minimaal drie aanwijzingen om mee aan de slag te gaan:

1. Wees je bewust van jouw door God gegeven, hemelse positie
Allereerst is het belangrijk nogmaals te benadrukken dat je weet wat Jezus wist: wie je bent. God heeft jou als christen een positie in de hemel gegeven. Door het geloof in Christus ben jij rechtvaardig voor God en bekleed met Christus’ gerechtigheid. Je hoeft dus niet meer verzoekingen te overwinnen om volmaakte gerechtigheid te ontvangen. Met het overwinnen van verzoekingen verdien je niets bij God. Toch is het wel noodzakelijk om verzoeking te weerstaan, omdat je door God nieuw leven in Christus ontvangen hebt. Het is dus van groot belang om bevestiging te krijgen over jouw status voor God. Christus is bij Zijn doop bevestigd als Gods geliefde Zoon. Weet jij uit de Bijbel dat je gerechtvaardigd bent voor God? Dat je Zijn kind bent?

2. Zie verzoekingen als aanslagen op jouw positie in Christus en het Geestvervulde leven
Als je duidelijkheid hebt verkregen over jouw verlossing door het verzoeningswerk van Jezus Christus, en je mag weten door Hem een kind van God te zijn, is het belangrijk te onderkennen dat de verzoeking zijn pijlen richt op deze status. Niet voor niets daagt satan Jezus uit na Zijn doop en alles wat daarbij gebeurde! God maakt jou tot Zijn kind door het geloof in Jezus Christus, schenkt jou Zijn Heilige Geest en wil jou op die manier vormen tot een toegewijd persoon. God zoekt toegewijde mensen!
Wat we in alle verzoekingen zien gebeuren, is het afleiden van deze heilige roeping. Jezus krijgt van satan maar zwakke aanbiedingen. Hij is de Zoon van God, alles behoort Hem toe! En wat krijgt hij aangeboden? Twee stenen, de koninkrijken van de aarde en engelendienst. Maar Christus weet: “Ik bezit iets veel mooiers dan dit alles: Ik ben Gods eigen, geliefde Zoon. Niets, nee niets kan dit overtreffen. Ik ben geroepen door Mijn Hemelse Vader om Zijn wil te volbrengen, vol toewijding. Dat laat Ik mij niet afnemen!” Wat satan in feite doet, is een aantal “belemmeringsfactoren” inbrengen. Dagelijkse behoeften, eer en macht in deze wereld en geestelijke manipulatie proberen onze hemelse positie in Christus te ondermijnen. We worden er voortdurend op aangevallen. Een christen die niet of nauwelijks ervaart dat hij gedwongen wordt keuzes te maken door alles wat op hem af komt, is geestelijk niet gezond. Iedere christen merkt in zijn leven de aantrekkingskracht van macht, eer, succes of hebzucht. Niet altijd even sterk, maar het is er wel. Satan probeert met deze middelen twijfel te zaaien over onze positie als christen.

3. Onderzoek de manier waarop verzoeking werkt
Het is goed om je te realiseren dat tijdens verzoekingen twee zaken tegen elkaar worden uitgespeeld: jouw positie in Christus en de zogenaamde “belemmeringsfactoren” – en daarmee bedoel ik de zaken die satan opwerpt. Voedsel, eer en macht of fout Bijbelgebruik wordt uitgespeeld tegen jouw hemelse positie. Alsof het één zou moeten leiden tot het ander. “Je bent christen, dus… je moet minstens uitzonderlijke geloofsdaden verrichten…” Of je moet het zogenaamd laten zien in spectaculaire dingen. Of je moet in alles met een Bijbeltekst aankomen. En of je die tekst nu verdraait of niet, dat maakt niet uit – als je maar met een tekst aankomt. Onderzoek je eigen leven op welke gebieden jij dit ervaart en wanneer dit het sterkst is.

De diepte van toewijding: in de kracht van Gods Geest en gegrond op Gods Woord
Zoals al eerder gesteld, kunnen we verzoekingen niet slechts overwinnen door op het moment suprême aan te komen met een paar Bijbelteksten. Je bent dan echt te laat. Je probeert dan een gat te vullen op een oppervlakkige manier. Lucas beschrijving van Jezus’ verzoekingen laat een fascinerend beeld zien van een uiterst toegewijd Mens, Iemand Die niet incidenteel bezig is met God en met geluk de ene keer het hoofd boven water weet te houden en de andere keer kopje onder gaat. Wie zonde en verzoeking wil overwinnen, zal al ver van tevoren een plan van toewijding klaar moeten hebben liggen – en dat alles vervuld met de Heilige Geest. Daarbij moet het accent niet liggen op het overwinnen van verzoekingen – alsof je alleen maar bezig bent met toewijding, omdat je niet wilt zondigen – maar op jouw omgang met God. Hoe meer je van Zijn liefde, genade, trouw en gerechtigheid gaat zien in de Heere Jezus Christus, des te dieper zal de toewijding gaan. Zoals John Owen ooit schreef:

“There is no death of sin without the death of Christ.”

De heerlijkheid van Christus [1] // Niet zwichten voor de boze

Lezen: Lucas 4:1-13

De woestijngeschiedenissen van mensen in de Bijbel zijn dikwijls niet de meest gemakkelijke. Ze zijn pittig. Ze zijn heftig. Ze vragen om het uiterste in geestelijke nood. Ze vragen een gezonde geestelijke gesteldheid om gericht te blijven op de heerlijkheid van God. Wordt het zicht hierop weggenomen, dan loopt men gevaar zich af te wenden van de levende God en (al dan niet tijdelijk) geobsedeerd te raken door iets wat Gods heerlijkheid bij lange na niet kan evenaren. Zolang God in Zijn trouw voorziet in behoeften van mensen, zijn zij nog in staat Zijn Naam te loven en te prijzen. Maar wat gebeurt er als God Zich lijkt te verbergen of dat ‘vroeger’ er hoopvoller uitziet dan het heden of de toekomst?

Diabolos
Na Zijn doop wordt Jezus door de Heilige Geest naar de woestijn geleid, om daar verzocht te worden door de boze. Het Griekse woord voor satan in deze tekst is diabolos, wat tegenstander betekent. Er wordt wel eens gezegd dat satan het mensdom in het verderf wilde storten omdat de mens de ‘kroon op de schepping’ is. Deze argumentatie plaatst de mens in het centrum. Als we zeggen dat satan de mens wilde onttronen van zijn heerlijke positie als kroon op de schepping, waar blijft God dan? De haat van de duivel is niet in de eerste plaats op mensen gericht, maar op Gods heerlijkheid. En omdat de mens beelddrager van God is, heeft hij, om Gods heerlijkheid geweld aan te doen, de aanval geopend op mensen. Kortom: satan heeft de aanval niet geopend op mensen om de mensen, hij heeft de aanval op mensen geopend om de heerlijkheid van God. Dit moeten we helder krijgen. We zijn geroepen om algenoegzame vreugde en voldoening te vinden in Gods heerlijkheid, dus kan het niet anders dat wij het besef krijgen dat alle aanvallen in ons leven gericht zijn op de ontering van die heerlijkheid, of het nu gaat over zonde of ziekte. Onze tegenstander verafschuwt God, Zijn gehele Wezen, en alle heerlijkheid die hierin gelegen is.

‘Indien Gij Gods Zoon zijt…’
Tot driemaal toe probeert satan Jezus ten val te brengen, door gehoorzaamheid van Hem te eisen. Als je hier goed over nadenkt, is het te krankzinnig voor woorden. De duisternis vraagt aan het licht of het een duistere opdracht wil vervullen om te bewijzen dat het licht werkelijk licht is! Dit is de wereld op zijn kop: het is als een lamp ontsteken en dan zeggen dat het nu donker is. Wat de duivel van Jezus vraagt, komt hierop neer: ‘Indien Gij werkelijk bekleed bent met Goddelijke heerlijkheid en majesteit, doe dan wat ik, iemand die een afschuw heeft van alles wat met die heerlijkheid te maken heeft, u gebied.’ Satan spot hier met de majesteit van Christus. Hij wil helemaal niet de heerlijkheid van Christus aanschouwen met als doel om geopende ogen te krijgen; hij wil dat Christus Zijn heerlijkheid misbruikt om de duisternis gedienstig te zijn. Driemaal probeert hij het.

Primaire levensbehoefte
Als eerste vraagt hij Jezus stenen te veranderen in brood. Als je veertig dagen in de woestijn hebt doorgebracht zonder ook maar één korrel te eten, zul je gegarandeerd honger hebben. Satan heeft Christus geobserveerd en weet dat dáár de kwetsbaarheid het grootst is. Het werkt echter niet. Jezus antwoordt: ‘Er staat geschreven dat de mens van brood alleen niet zal leven, maar van elk woord van God.’ Christus kent Gods heerlijkheid en Hij kent de opdracht die God Hem heeft toevertrouwd te volbrengen. Ook Gods Woord maakt deel uit van Zijn heerlijkheid, omdat het Zijn Karakter en wil openbaart. Als God nooit gesproken zou hebben, zou er helemaal niets geschapen zijn en als God stil zou zijn gebleven na de zondeval, hadden wij nooit of te nimmer hersteld kunnen worden naar het ons verheugen in Zijn majesteit. Zó kostbaar en zo heerlijk is Zijn Woord!

Macht
Valstrik nummer twee speelt handig in op de menselijke eigenschap veel macht te willen bezitten. Alle koninkrijken van de wereld worden aan Jezus getoond. ‘Je kunt dit allemaal in bezit krijgen’, biedt satan aan, ‘als je maar voor mij buigt’. Wat krijgt Jezus als hij op dat moment zou buigen voor satan? De gehele wereld – dictators zouden er jaloers op zijn! Christus zal Zich in mijn optiek gerealiseerd hebben dat deze wereld in het boze ligt en dus alleen maar koninkrijken kan bevatten waar verdorvenheid heerst. Als Hij op dit punt daadwerkelijk voor de duivel gebogen zou hebben, zat Hij dus opgescheept met een niet met God verzoende wereld die lak heeft aan de heerlijkheid van Zijn Hemelse Vader, mits satan dan ook zijn belofte zou hebben ingelost (en dat blijft bij hem altijd de vraag). Daarom zegt Hij: ‘Ga weg van Mij, satan, want er staat geschreven: U zult de Heere, uw God, aanbidden en Hem alleen dienen.’ Opnieuw: Christus kent Gods heerlijkheid en weet dat niets en niemand dat ooit kan overtreffen, ook niet de schatten van de gehele wereld.

Voorzienigheid
Nadat Jezus twee keer weerwoord heeft geboden door Gods Woord effectief toe te passen, moet de satan hebben gedacht: ‘Wat jij kan, kan ik ook!’ Hij gebruikt Psalm 91:11, 12 om Jezus over te halen van het dak van de tempel te springen. Immers, God heeft toch beloofd dat Hij engelen zal bevelen Hem op al Zijn wegen te bewaren? Als Hij van het tempeldak springt, gebeurt Hem niets, want de engelen komen Hem opvangen. Toch? Zo gegarandeerd lijkt Jezus het Zich niet voor te stellen: ‘Er is gezegd: U zult de Heere, Uw God, niet verzoeken.’ Ook hier geldt dat Jezus de heerlijkheid van Zijn Vader in de hemel kent, eert en niet op schandelijke wijze wil verachten. Het kenmerkende van alle replieken die Christus op satan geeft, is dat Hij God centraal stelt in Zijn verdediging. God en Zijn heerlijkheid is Christus te dierbaar om te grabbel te gooien.
Voor dat moment is het even de laatste verzoeking van satan. Een tijdlang zou hij Jezus niet lastigvallen – maar dat was alleen op niet-kritieke momenten. Hoe dichter Christus bij Golgotha kwam, des te meer roerde de boze zich weer; opnieuw op een moment van menselijke kwetsbaarheid.

Christus’ heerlijkheid en ons blikveld
Er valt veel uit deze geschiedenis te leren. De duivel biedt ons, net als Jezus, exact dezelfde dingen aan – soms gehuld in een ander jasje. Wat doen wij als we honger lijden? Maakt het uit hoe wij aan ons brood komen? Zijn alle middelen geoorloofd? Als wij worden verzocht spullen te verkrijgen op een satanische manier (bijvoorbeeld door stelen), is dat dan geoorloofd? En wat moeten wij met zoveel wereldlijke macht en luister, die ten diepste niets anders zijn dan een bij elkaar geraapte zooi verdorvenheid? Zijn wij bereid voor de boze te buigen om deze smeerboel in bezit te krijgen? En hebben wij het ervoor over om Gods Naam schade toe te brengen door mensen, op grond van de Bijbel, beloften te geven die God nooit op die manier heeft laten optekenen? Zolang de wereld in zijn huidige vorm bestaat, zal de boze er alles aan doen onze blik op Gods heerlijkheid naar de achtergrond te drukken - het liefst helemaal uit beeld - en ons een nieuw blikveld voor onze ogen op te zetten. Wat je dan krijgt? Afgoderij, atheïsme, humanisme en allerlei andere varianten van een verwrongen wereldbeeld, die met God niets meer van doen (willen) hebben.

Mensen hebben het moeilijk. Dat valt niet te ontkennen. De satanische adem hijgt ons in de nek. Ook Jezus heeft al voorzegd dat het niet anders dan logisch, zelfs onvermijdelijk is, dat er verzoekingen op ons af zullen komen. Maar – wee degene, door wie de verzoeking komt. De belasting ontduiken, foute bronnen opzoeken om de drang van genotzucht van welke aard dan ook te stillen: de één spreekt er schande van, de ander kent de bittere realiteit om ertegen te vechten. Het is altijd de valse, bedrieglijke, vriendelijke lach waarmee de duivel zijn afval wil lozen in de levens van mensen. Het is de duivel die vorst van deze wereld is en de hele mind-set is gericht op zijn laffe niveau: ‘Mannen, hebt u geen partner en wilt u toch genieten van vrouwelijk schoon? Heden bieden wij u Playboy aan!’ Of: 'Vrouwen, bent u ongewenst zwanger en ziet u de komst van een kind niet zitten? Abortus is mogelijk.' Dít is de manier waarop de wereld winst wil behalen. Jakobus doet er verslag van.

Jezus heeft een heerlijkheid gezien die wij nog nooit hebben gezien – een heerlijkheid die wij zeker zullen aanschouwen. Hij wilde Zich niet wagen aan het met satan in conclaaf gaan om daarmee die heerlijkheid op het spel zetten. Gods plan was machtiger, heerlijker maar ook veel dieper. In tegenstelling tot de oppervlakkige aanbiedingen van de satan bestaat Gods intentie uit alles opofferende genade en liefde. Dít is heerlijkheid: de wereld willen winnen door je eigen leven te verliezen, af te leggen. Christus deed het. Geen overwinning komt tot stand door te buigen voor de vorst der duisternis, maar door te weten welke kracht er schuilgaat in Gods Woord, wetende dat dát de Bron is, waarin wij Hem in Zijn heerlijkheid mogen ontmoeten en leren kennen. Ziende op Hem mogen wij Hem volgen om aan het einde de prijs in ontvangst te nemen: eeuwige vreugde in de heerlijkheid van Hem die ons is voorgegaan in de strijd.