De liefde van God

De boodschap van Romeinen 8

In dit laatste deel over Romeinen 8 zullen we kijken naar het karakter van Gods liefde. Er is geen thema zó populair en tegelijkertijd zó uitgehold als de liefde van God.
De vorige keer hebben we gezien dat niets – ook het lijden niet – ons kan scheiden van Gods liefde in Christus. Maar wat betekent dit nu voor ons leven als christen? Wat leert Romeinen 8 inhoudelijk over Gods liefde in Christus?

Gods liefde is niet soft
Het is belangrijk de oppervlakkige benaderingen van Gods liefde te trotseren en om een hele lange, theologische schep te gebruiken bij het lezen en bestuderen van de Bijbel. Hoe dieper je met die schep graaft, hoe rijker en indrukwekkender Gods liefde voor Zijn volk wordt. Zeker wanneer het gaat over lijden, worden sommige christenen toch ongemakkelijk. En het huidige, theologische klimaat in het Westen is dermate belabberd, dat mijn indruk is dat dit alleen maar sterker gaat worden.
Een voorbeeld: een aantal weken geleden heb ik met mijn vrouw de verfilming van het boek “The Shack” (in het Nederlands bekend onder de titel “De Uitnodiging”) van W. Paul Young gekeken. Wat mij betreft is deze film een perfect voorbeeld van de theologische verlegenheid met betrekking tot het lijden in het Westen. De theologische overtuigingen die in deze film worden gecommuniceerd zijn verstrekkend en bovendien gevaarlijk.
De inhoudelijke strekking van het verhaal is dat we eigenlijk te maken hebben met een slappe god, die het lijden in deze wereld niet wil, maar door de vrije wil van de mens evenmin kan ingrijpen. Hij kan wel “willen” in de zin van “verlangen”, maar daadkrachtig optreden gaat toch een brug te ver. Wee ons, als wij zijn overgeleverd aan zo’n beperkte god! Bovendien – en dit is in het licht van Romeinen 8 geheel verwerpelijk – wordt de mens in de film neergezet als slachtoffer van het lijden in plaats van dader. Wat je vervolgens krijgt, is een reeks misdadigers die één voor één begrip krijgen van een zogenaamd “wijsheidsfiguur”, omdat de misdaad die zij gepleegd hebben, is veroorzaakt door de misdaad van een ander tegen hen. Kortom: omdat vader in een dronken bui zijn zoon sloeg en mishandelde, is het risico groot dat zoonlief dergelijk gedrag gaat vertonen naar zijn kinderen toe. Maar omdat hijzelf eerst slachtoffer is van de misdaad van zijn vader, mogen wij hem niet rechtvaardig veroordelen voor zijn eigen misdaad.
Bovendien is de auteur van “De Uitnodiging” openlijk een aanhanger van de alverzoeningsleer. In mijn ogen diskwalificeert hij zichzelf hiermee als geloofwaardige deelnemer aan het gesprek over God, zonde, oordeel en lijden.

Wat is het geheim van Gods liefde?
Het mag duidelijk zijn dat Romeinen 8 twee grote thema’s behandeld: de rode draad is het werk van de Heilige Geest met betrekking tot de zonde en het lijden. Vervolgens zien we hoe Paulus, geïnspireerd door Diezelfde Heilige Geest, deze rode draad gebruikt om een portret van Gods liefde te borduren. Specifieker: Paulus beschrijft Gods liefde vanuit de heiligmaking. De Heilige Geest is de heiligende Geest. Het is Gods bedoeling, zo lezen we in Romeinen 8:28-29, om ons gelijkvormig te maken naar het beeld van Jezus Christus:

“En wij weten dat voor hen die God liefhebben, alle dingen meewerken ten goede, voor hen namelijk die overeenkomstig Zij voornemen geroepen zijn. Want hen die Hij van tevoren gekend heeft, heeft Hij er ook van tevoren toe bestemd om aan het beeld van Zijn Zoon gelijkvormig te zijn, opdat Hij de Eerstgeborene zou zijn onder vele broeders.”

Deze twee verzen zijn wat mij betreft de kernbeschrijving van Gods liefde in Romeinen 8. Ten diepste is het God erom te doen dat Hij door het tonen van Zijn liefde in Christus onze harten wint en wij Hem liefhebben. Kortom: God schenkt ons liefde, zodat wij Hem liefhebben. Onze liefde voor God is geen vorm van terugbetaling, maar een gevolg van Zijn liefde voor ons. Liefde wekt liefde op. En in dit verband vallen de puzzelstukjes op hun plek. Want als wij God werkelijk liefhebben…

• zullen wij willen afrekenen met de zonde, zoals God in Christus heeft afgerekend met de zonde (vers 1-17)
• zullen wij in het lijden willen blijven hopen op de heerlijkheid die geopenbaard zal worden, zoals God in Christus de hoop op heerlijkheid heeft geschonken (vers 18-25, vgl. Romeinen 5:2)
• zullen wij in het lijden goed blijven spreken over Gods werk om ons te verheerlijken, zoals ook Christus door het lijden heen verheerlijkt is (vers 26-30)
• zullen wij slechts roemen in het sterven, de opstanding, de troonsbestijging en het voorbiddende werk van Jezus Christus, zoals God Christus als enige Hoop en roemen heeft gegeven voor de verlossing van Zijn kinderen én als volmaakte Antwoord om alle vijanden en aanklagers het zwijgen op te leggen (vers 31-39)

Het Evangelie is het Goede Nieuws dat God in Christus heeft afgerekend, bezig is af te rekenen en zal afrekenen met de zonde. God doet in Zijn liefde ons leven als het ware in overeenstemming brengen met Zijn wil. En hier zien we een essentieel verschil met onze tijdgeest. Wij willen Gods liefde ontvangen als gave om goed over onszelf te denken en om onszelf meer lief te hebben, maar dit is niet de boodschap die Paulus in Romeinen 8 communiceert. Gods liefde voor ons wil ons juist brengen tot meer liefde voor Hem.
Onze houding met betrekking tot de zonde doet er werkelijk toe. Het laat zien of wij God liefhebben, Die Zelf de gerechtigheid liefheeft.
Onze houding met betrekking tot het lijden doet er werkelijk toe. Het laat zien of wij God blijven liefhebben, ook wanneer Hij zegeningen van ons afneemt die wij graag willen koesteren.
Onze houding met betrekking tot de zonde en het lijden doet er werkelijk toe. Het laat zien of wij werkelijk veranderd willen worden naar het beeld van Christus.
God schiep deze wereld met een bedoeling: Zijn heerlijkheid bekendmaken. Door de zondeval is deze schepping onderworpen aan de vergankelijkheid en weerspiegelt de mens de heerlijke karaktereigenschappen van God niet meer. Zonde, dood, lijden en geweld zijn onderdeel geworden van een wereld die ooit is geschapen om te bewonen in de gezegende nabijheid van God.
Het Evangelie brengt een radicale ommekeer in deze wereldschokkende gebeurtenis. Door het verlossingswerk van Jezus Christus is de toegang naar eeuwige heerlijkheid – de toegang tot God Zelf – open. Hiertoe heeft Hij ons gemaakt en hiertoe heeft Hij ons verlost. Wij zijn gemaakt voor God! En je zou kunnen zeggen dat God in het Evangelie Zijn liefde laat schitteren, waardoor Hij wil zeggen: “Ik heb alle obstakels, alle belemmeringen, alle factoren die het onmogelijk maken om in Mijn nabijheid te leven, weggenomen.” Daarom is de boodschap van het kruis zo essentieel. Het oordeel over de zonde en het wegnemen van de zonde zijn voor God absoluut noodzakelijk. En omdat Hij wist dat wij dit probleem zelf niet konden overwinnen of oplossen – ook niet door de Wet, zie Romeinen 8:3 – heeft Hij dit werk zelf volbracht in Christus. Wie het probleem van de zonde niet begrijpt, snapt ook de boodschap van het Evangelie niet. De kern van ons mens-zijn staat in het Evangelie op het spel. Óf we worden voor eeuwig hersteld en verlost, naar het beeld van Christus, óf niet.

Welke boodschap over Gods liefde communiceert het Evangelie?
Ik weet dat het niet in alle omstandigheden gemakkelijk is om goed te blijven spreken over God. Ik weet dat het niet altijd liefdevol lijkt als goede dingen ons worden afgenomen. Ik weet dat het niet altijd liefdevol lijkt wanneer we moeten wachten op Gods gaven en niet zelf het heft in handen mogen nemen. Er is maar één krachtig antwoord op deze tegenwerpingen: Gods liefde in het volbrengen van Zijn verlossingswerk in het leven van Zijn kinderen. Gods liefde getuigt van de grootheid van God en niet van de grootheid van de mens. Sterker nog, Romeinen 8 beschrijft de mens als dood, hulpeloos en onrechtvaardig buiten Christus. Op dit punt hebben theologen als Jonathan Edwards en John Piper onze generatie veel te zeggen en kunnen zij een gezonde correctie aanbrengen. Versta mij niet verkeerd: Gods liefde voor Zijn volk gaat diep, heel diep – Hij gaf Zijn eigen Zoon! – maar niet vanwege onze pracht. Het was vanwege onze zonde.
Als wij Gods liefde niet bezien vanuit Jezus Christus, lopen wij het gevaar met alle golven van de omstandigheden meegesleurd te worden. Als alles goed gaat, ervaren we Gods liefde wel, maar als we allerlei beproevingen moeten doorstaan, denken we dat God ons verlaten heeft en niet meer naar ons omziet. Het zicht op het kruis van de Heere Jezus en een goed verstaan van het Evangelie brengen stabiliteit. De wetenschap dat Gods liefde gefundeerd is op het werk van Christus voor jou, mag tot troost en vrede dienen. Niets en niemand kan dat immers verlossingswerk verbreken!

Kan zonde ons scheiden van Gods liefde in Christus?
We moeten nog één vraag behandelen. De vorige keer hebben we gezien dat niets ons kan scheiden van Gods liefde in Christus.
Maar hoe zit dit met de zonde? Kan zonde mij wel scheiden van Gods liefde? Als antwoord zou ik de vraag willen omdraaien: heeft Gods liefde jou al doen scheiden van de zonde? Want dat is ten diepste het onderwijs van Romeinen 8. Op grond van Romeinen 8:28-30 geloof ik niet dat een christen zijn verlossing kan kwijtraken. We moeten echter wel recht doen aan Paulus’ waarschuwing in vers 13, dat wie naar het vlees wandelt zal sterven. En dat betekent in de context “verloren gaan” of “Gods Koninkrijk niet binnengaan”. Als Paulus schrijft dat niets ons kan scheiden van liefde van God in Christus, dan geloof ik ook echt dat hij daar werkelijk niets bedoelt. Ook de zonde is niet in staat ons te scheiden van Gods liefde in Christus. We moeten er echter wel voor zorgen dat wij hier met Bijbelse zorgvuldigheid over spreken. Gods liefde is namelijk nooit een aanmoediging in om de zonde te blijven leven. Wie Gods liefde heeft ontvangen in zijn of haar leven, zal merken dat de houding naar de zonde veranderd is. Gods liefde voor de gerechtigheid is immers zo sterk, dat er maar één gepaste reactie mogelijk is op de begeerten en werken van het vlees: de oorlog verklaren en het doden. Daarom kunnen de auteurs van het Nieuwe Testament overtuigend stellen dat iedereen die de ongerechtigheid liefheeft, Gods liefde nooit werkelijk heeft leren kennen (vgl. 1 Johannes 4:7-8, 19-21). Daarom zou ik niet willen vragen of zonde ons kan scheiden van de liefde van God in Christus, maar wel of Gods liefde in Christus scheiding gebracht heeft tussen jou en de zonde. Het gaat immers niet meer om de macht van de zonde in het leven van de gelovige, maar om de kracht van Gods liefde!

De boodschap van Romeinen 8 is rijk, diep en vertroostend. Tegelijkertijd moet er ook gezegd worden dat deze boodschap alleen maar rijk, diep en vertroostend kan zijn voor degenen die deze liefde van God in Christus werkelijk hebben leren kennen. Ik hoop en bid dat je als lezer geholpen mag zijn op Gods liefdevolle en heiligende werk in jouw leven. En als jij God nog niet in Christus hebt leren kennen, dan hoop ik dat God de studie over dit hoofdstuk gebruikt om jou tot geloof in Christus te brengen.

Romeinen 8 is hoopgevend. Zondaars kunnen gerechtvaardigd worden. Christus kan zondaars verlossen. De zonde kan overwonnen worden. De schepping zal vernieuwd worden. Het lijden is niet zinloos. En niets kan scheiding brengen tussen God en Zijn kinderen. Gods kinderen zullen werkelijk verlost en volkomen gered worden.
Wat een diep ontzag en grote eer en heerlijkheid heeft God verkregen voor Zichzelf door Zijn verlossingswerk in Jezus Christus. Hem komt alle lof en eer toe, tot in alle eeuwigheid! Amen.