De essentie van de Profeten

Hoofdgedachten uit Ezechiël 20

Wie een boek als Ezechiël leest, zal steeds grotere waardering voor de boeken van de profeten krijgen, die in het geheel in lijn liggen met de Bijbelse boodschap. Voor sommige mensen valt dit moeilijk te rijmen; de God van het Oude Testament kan toch onmogelijk de God zijn zoals die is geopenbaard door Jezus Christus? Ik heb soms het idee dat de eigenschappen van God tegenover elkaar worden gezet. In het Oude Testament lijkt Hij volgens sommigen meedogenloos, hard en wreed, terwijl Hij Zich in het Nieuwe Testament laat zien als de barmhartige, liefdevolle Vader.

Bij het lezen van Ezechiël denk ik ook na over de hierboven gestelde vraag. Maar hoe meer ik lees, des te meer komt een andere vraag in mij op. We zitten zo vaak te redetwisten over God: Wie is Hij? Wat doet Hij? Waar herkennen wij Hem aan? Wij houden ons zo vaak bezig met het stellen van de vraag hoe wij ons God voor moeten stellen en, dat is ook een goede vraag. Immers, Jezus zegt in het Hogepriesterlijk Gebed (Johannes 17) dat het eeuwige leven is, dat zij U kennen, de Enige Ware God en Hem die U gezonden hebt, Jezus Christus. We mogen ons uitstrekken naar de kennis van God, hoewel deze voor ons verstand beperkt is. Maar datgene wat ons geopenbaard is, mogen wij ontdekken en daar moeten wij ons ook naar uitstrekken.

Maar er is nog een andere vraag, namelijk of wijzelf genoeg in de spiegel durven te kijken. En laat ik dit illustreren met hoofdstuk 20, waar geschreven wordt over de opstandigheid en ontrouw van Israel. Er staan in dit stuk mijns inziens een aantal verzen die twee zaken aangeven, namelijk:

1. De onveranderlijkheid van God
2. De zondige staat van de mens, die opstandig is tegenover God

In Ezechiël 20 wordt gesproken over de opstandigheid en ontrouw die het volk van Israel tentoonspreidt tegenover haar God. Dan is het de vraag: hoe gaan God én het volk ermee om?

Vers 5-6: Zeg tegen de oudsten: ‘’Dit zegt God, de HEER: Op de dag dat ik Israel uitkoos, heb ik de nakomelingen van Jakob een plechtige eed gezworen en maakte Ik Mij in Egypte aan hen bekend met deze woorden: ‘Ik ben de HEER, jullie God.’ Op die dag zwoer Ik dat Ik hen uit Egypte weg zou leiden naar het land dat ik voor hen had uitgezocht, een land dat overvloeit van melk en honing, de parel onder de landen van de wereld. Ik zei tegen hen: ‘Ontdoe je van de afschuwelijke afgoden die jullie aanbidden, en verontreinig je niet langer met de afgoden van Egypte. Ik, de HEER, ben jullie God.’

God laat hier de profeet terugblikken op de weldaden die Hij het volk bewezen heeft. Hij heeft hen van de slavernij in Egypte bevrijd en hen naar het beloofde land geleid. Omdat Israel het verbondsvolk is, moet het rein en zuiver voor God zijn. Dit houdt in, dat zij afstand moeten doen van de afgoden uit Egypte. God roept hen op om zuiver en onberispelijk te zijn, want, zo zegt Hij: ‘Ik, de HEER, ben jullie God.’

Dan volgt vers 8: God spreekt over ditzelfde volk, dat Hij heeft bevrijd uit Egypte. Wat stelt Hij dan?

‘Maar zij waren opstandig en wilden niet naar Mij luisteren, ze ontdeden zich niet van de afschuwelijke goden die ze aanbaden, ze verlieten de afgoden van Egypte niet. Dus wilde Ik Mijn toorn over hen uitstorten daar in Egypte, en Mijn woede op hen koelen.’

Ondanks dat God Zijn volk uit Egypte heeft bevrijd, gaat het maar door met de afgodendienst. Ezechiël 20 staat vol met deze beschuldigingen van God naar het volk toe. Let eens op het begin: maar zij waren opstandig en wilden niet naar Mij luisteren.
Dít is de kern van het hele probleem, al sinds de zondeval! Hier wordt de zondigheid van de mens beschreven. Wat is Gods bedoeling met de Bijbel? Wat wil Hij ermee? Velen zullen zeggen:Zeggen dat Hij ons zó waardevol heeft gevonden, dat Hij Zijn eigen Zoon gaf om te sterven aan het kruis.’ Als ik eerlijk moet zijn, en ik lees de profeten, is dit juist niet het beeld, dat meteen naar boven komt. Sterker nog, alles lijkt in tegenspraak met wat de profeet moet verkondigen! Dit het meest confronterende en afstotende wanneer wij deze Bijbelboeken lezen. Maar de waarheid wordt er niet anders om.

God is onveranderlijk, maar Hij heeft Zijn profeten juist gezonden om deze eigenschap te voorkomen bij de mensen! Hij wil juist, dat de mensen veranderen en tot inkeer komen. Dat is waarom Ezechiël en de andere profeten gezonden worden – om het volk duidelijk te maken dat zij van God afgedwaald zijn, tot God terug moeten keren en dat zij moeten breken met de huidige levensstijl. Ze houden zich bezig met afgodendienst, gaan met gemak mee in de rituelen en gewoonten van andere volken en plegen zo geestelijke overspel. In Ezechiël 23:35 spreekt God over het feit dat Zijn volk Hem twee dingen heeft misdaan: ‘…omdat je Mij vergeten bent en Mij de rug hebt toegekeerd… daarom zul je nu de schande van je overspel moeten dragen.’
Het meest tragische in deze context, is dat God dit zegt over Zijn eigen volk! Het is opstandig, ontrouw en heeft overspel gepleegd. Dat is voor God een gruwel. En daarom zegt Hij bij monde van de profeet Ezechiël:

‘Dus wilde Ik Mijn toorn over hen uitstorten daar in Egypte, en Mijn woede op hen koelen.’ (Ezechiël 20:8)

Eindigt het hier? Nee! In vers 9 komt God terug op Zijn gemaakte beloften:

‘Maar om Mijn Naam niet te ontwijden in de ogen van de volken waartussen ze leefden, leidde Ik hen weg uit Egypte en maakte Mij zo aan die volken bekend.’
De reden, dat God Zijn toorn niet op de Israëlieten heeft uitgestort in Egypte, is omwille van Zijn eigen Naam. Alles wat God doet, zegt en belooft, is omwille van Zijn eigen Naam.

We zien in Ezechiël steeds weer dit patroon tegenkomen. In vers 13 en 21 wordt weer gesproken over de opstandigheid van het volk, en in vers 17 en 22 zien we dat God hierover opnieuw niet Zijn toorn over het volk heeft uitgestort, om Zijn eigen naam niet te ontwijden bij de volken waar Hij de Israëlieten had weggeleid. Zij zullen wéten dat Hij de HEER is (Ezechiël 20:44).

Ja, maar wat nu met het Nieuwe Testament? Wij hebben Jezus toch? Dat klopt, maar feitelijk brengt Jezus een oproep die al door het hele Oude Testament klinkt en dan met name in de profeten: Kom tot inkeer, breek met uw huidige leven, keer u Mij en u zult leven. Waarom stief Jezus? Het is een levensbelangrijke vraag. Is het omdat wij waardevol zijn? Daar lijkt het niet op! We zijn mensen, die stuk voor stuk, allemaal hebben gezondigd hebben. Volgens mij gaat de zaak van het Evangelie niet zozeer om waardevol, maar om rechtvaardigheid en vernieuwing van leven. Dát is waartoe God ons oproept in de Bijbel. Christus stierf om de toorn van God – de toorn, die Hij ook uit wilde gieten over Zijn volk, heeft Hij laten neerkomen op Zijn eigen Zoon. Voor eens en voor altijd heeft Hij Gods toorn gedragen, voor allen die geloven. Want zij, die de Zoon niet willen gehoorzamen, zullen het leven niet kennen; integendeel, God toorn blijft op hen rusten (Johannes 3:36).

Zowel de profeten als Christus hebben de kenmerkende boodschap die in de hele Bijbel klinkt:

1. Jullie zijn afgedwaald van je Schepper, de Allerhoogste God
2. Hierdoor rust Zijn toorn op jullie
3. Kom tot inkeer, keer terug tot God, en je zult leven

En het meest wonderlijke van de hele Bijbel is dat God Zelf voorzag in de redding van Zijn volk. Hij liet Zijn toorn niet neerkomen op hen, maar op Zijn eigen Zoon.

Sla de profeten niet over, lees er in, doe afstand van je opstandigheid tegenover God, word niet koppig (Hebreeën 3:12-19), verban afgoden uit je leven. Kom tot Christus.