Het kruiswerk van Christus (5) Verzoening

De rijkdom van de Bijbelse verlossingsleer

Het kruiswerk van Christus wordt ook wel het verzoeningswerk van Christus genoemd. Nadat we eerder hebben gekeken naar het belang van Christus’ gehoorzaamheid, het offer en genoegdoening, zullen we ontdekken wat de Bijbelse openbaring ons leert over het aspect van de verzoening.

Wat betekent verzoening?
Zoals eerder is opgemerkt, behandelt Robert Reymond in zijn systematische theologie de aspecten van Christus’ kruiswerk aan de hand van vooronderstellingen. Het offer veronderstelt menselijke zonde en schuld en genoegdoening veronderstelt Gods toorn over de zonde. Het verzoenende aspect van Christus’ kruiswerk veronderstelt vervreemding van God. Er is sprake van een verstoorde verhouding, vijandschap tussen twee partijen. Wanneer Reymond het verzoenende karakter van Christus’ kruiswerk behandelt, werkt hij een belangrijke vraag uit.
Hij duidelijk dat het niet de vraag is of het kruiswerk van Christus een verzoenend karakter kent, maar dat het de vraag is wiens vervreemding en vijandschap door het kruiswerk van Christus is weggenomen. Het feit dat Christus’ sterven een verzoenend karakter heeft, staat niet ter discussie. Daar is de Bijbel duidelijk in. De vraag is echter of de vijandschap vanuit de mens is weggenomen, of vanuit God. De vier Bijbelgedeelten die Reymond analyseert om deze vraag te beantwoorden (Romeinen 5:10-11; 2 Korinthe 5:17-21; Efeze 2:14-17; Kolossenzen 1:19-22) laten zien dat het kruiswerk van Christus de vijandschap en vervreemding vanuit God weg heeft genomen. Hij stelt dat “zowel de geschiedenis als de christelijke ervaring bevestigen dat mensen niet hun onheilige vijandschap ten opzichte van God hebben opgegeven” (pagina 644-645). Zijn redenering hier is als volgt: als het zo zou zijn, dat Christus door Zijn verzoenend lijden en sterven de vijandschap vanuit de mens weggenomen zou hebben, zou dit zichtbaar moeten worden door bekering en geloof op mondiale schaal. Mensen zouden massaal verzoening zoeken en verlangen naar herstel van de relatie met God. We zien echter dat dit lang niet altijd gebeurt. Eenvoudig verwoord: het verzoeningswerk van Christus heeft geen automatische verandering gebracht in de houding van de mens ten opzichte van God. Bovendien merkt Reymond op dat de hierboven genoemde Bijbelteksten in het Nieuwe Testament de verzoening omschrijven als een eenmalige gebeurtenis die in het verleden heeft plaatsgevonden en niet herhaald zal worden. Met andere woorden: het is een voltooid feit!
En wat betekent dit voltooide feit? Het betekent dat “op het moment dat Hij [God] alle reden had om een heilig ongenoegen te ervaren over ons en een heilige vijandschap ten opzichte van ons, Hij ons heeft gered vanuit liefde” (pagina 646). Het is de drastische wending die we vinden in Efeze 2:4, nadat Paulus heeft beschreven wat onze staat buiten Christus is – dood in zonden en overtredingen, beheerst door boze machten – wanneer hij zegt: “Maar God...” Dit contrast zegt alles. Als we dit contrast zien – het contrast tussen Efeze 2:1-3 enerzijds en Efeze 2:4 anderzijds – zien we de kern van verzoening. En niet alleen dat: we zien daarin ook de kern van Gods verlossende genade en liefde.

Het God-gerichte karakter van de verzoening
Net als bij het aspect van genoegdoening heeft ook de verzoening een sterk God-gericht karakter. Het is God Die “in Christus Zichzelf met de wereld verzoende” (2 Korinthe 5:19). Laten wij nooit de suggestie wekken dat de mens, in zijn geestelijke doodsstaat, een probleem heeft met God, en dat God op Zijn beurt totaal geen probleem heeft met de mens. Dit is een valse voorstelling van zaken, die direct raakt aan de kern van de verzoening en de Bijbelse verlossingsleer. God heeft een heilig ongenoegen over de zonde en dit is een probleem dat hoe dan ook opgelost moet worden; Zijn gerechtigheid eist een rechtvaardig oordeel. In genade en liefde heeft Hij er niet voor gekozen om iedereen voor eeuwig verloren te laten gaan, maar om Zichzelf in Jezus Christus te verzoenen met de wereld. Het initiatief komt vanuit God. Hij heeft verzoening gebracht. Hij heeft verlossing tot stand gebracht. Hij heeft Zijn Zoon gegeven als perfect en smetteloos offer. Hij heeft de wereld een vredesakkoord aangeboden.

De uitnodiging vanuit verzoening
Paulus schrijft in 2 Korinthe 5:20: “laat u met God verzoenen.” Dit ligt geheel in lijn met het vredesakkoord dat God aanbiedt. Ja, er is vervreemding tussen God en mens. Ja, er is sprake van vijandschap tussen God en mens. Maar God heeft van Zijn kant deze vervreemding en vijandschap weggenomen door het offer van Jezus Christus. Wanneer Paulus in 2 Korinthe 5:20 een oproep doet aan mensen om zich met God te laten verzoenen, bedoelt hij hiermee: ga akkoord met de voorwaarden van vrede en verzoening die God in Christus aanbiedt.
Het feit dat vanuit God de vrede is getekend op Golgotha, met het bloed Zijn Zoon, betekent dat het kruiswerk van Christus de kern van Gods verlossend handelen is. Als wij met God willen leven, kunnen wij niet om het kruis van Golgotha heen. Hoezeer iemand ook beweert God te ervaren of Hem te voelen en claimt dat God hem of haar leidt, als dit alles gebeurt zonder dat het kruiswerk van Christus een centrale rol speelt in het leven, kan er nooit sprake zijn van geestelijk leven zoals de Bijbel dit omschrijft. Er is geen andere manier om vrede met God te ervaren en om in een goede verhouding met God te komen dan het aanvaarden van het kruiswerk van Jezus Christus. Golgotha is Gods vredesboodschap naar de mens toe en het is het appel dat God doet aan ons om alles wat Christus dáár heeft gedaan te aanvaarden.