Geloof werkt! – het kennen van je plek als eigendom van Christus

Een onderdompeling in The Gospel According to Jesus

In het begin van hoofdstuk 1 behandelt MacArthur twee woorden die een grote rol spelen in het lordship-debat. Het eerste woord is Kurios, het Griekse woord voor Heere. Het tweede woord, het Griekse doulos, is controversieel. Het betekent slaaf. En de voorganger wijst erop dat in verreweg de meeste Engelse Bijbelvertalingen het Griekse woord doulos niet met slaaf is vertaald, maar met dienstknecht (servant). Zeer waarschijnlijk heeft men dit bewust gedaan, rekening houdend met het pijnlijke slavernijverleden.
Hoe pijnlijk dit verleden ook is, de Bijbel portretteert volgens MacArthur een christen wel degelijk als een slaaf van Christus – en niet slechts als dienstknecht.

Je dient niet alleen Christus, maar je bént van Hem
Hoewel het riskant lijkt om – uitgerekend in de Amerikaanse context – te benadrukken dat een christen een slaaf van Christus is, juist in dit beeld ligt een geweldige bemoediging en troost voor het begrijpen van het Evangelie. Het is namelijk zeer verhelderend te weten wat het verschil is tussen een slaaf en een dienstknecht.
MacArthur citeert Murray J. Harris, en maakt zo het verschil duidelijk:

Een dienstknecht verleent diensten aan iemand, maar een slaaf behoort iemand toe.

Wat volgt is een opsomming van een aantal Bijbelteksten die deze stelling onderbouwen (Romeinen 14:7-9; 1 Korinthe 6:19-20; 2 Petrus 2:1; Openbaring 5:9).
Met andere woorden: wat op het eerste gezicht op een hele starre, strenge en koele werkrelatie lijkt, is in de kern het grote evangelische wonder van genade: Christus is niet gekomen om vanuit een starre heerschappij dienstknechten aan het werk te zetten, maar Hij heeft Zichzelf gegeven als een losprijs voor velen, zodat Hij met Zijn bloed hen maken tot Zijn eigendom! Christendom is géén religie vanuit een werkrelatie. Christendom is bevrijdend leven onder de verlossende heerschappij en zorg van Degene Die Zelf de verlossing tot stand gebracht heeft.

Op dit punt wordt de spanning in mijn denken over The Gospel According to Jesus al fors gecorrigeerd. MacArthur brengt namelijk twee aspecten bij elkaar: slaven en vrienden. Christus noemt Zijn volgelingen slaven en vrienden. In de tijd van het Nieuwe Testament was dit ongekend. Er is een Latijns spreekwoord, dat luidt: “Wie veel slaven heeft, kent vele vijanden.” Dat geeft de gespannen relatie tussen meesters en slaven aan. Dat Christus Zijn volgelingen slaven én vrienden noemt, verklaart MacArthur aan de hand van Johannes 15:15:

“Ik noem u niet meer dienaren, want een dienaar weet niet wat zijn heer doet, maar Ik heb u vrienden genoemd, omdat Ik u alles wat Ik van Mijn Vader gehoord heb, bekendgemaakt heb.”

Het verschil tussen iemand die slechts een slaaf is en iemand die zowel slaaf als vriend is, komt hier tot uitdrukking: Christus heeft niets verborgen gehouden voor Zijn discipelen. Hij heeft de Vader aan hen geopenbaard. Overigens zien we dat ook in Herziene Statenvertaling het woord doulos is vertaald met dienaar. En daardoor lijkt de verhouding tussen Christus en de gelovige op het eerste gezicht toch een soort werkrelatie te zijn. En daardoor mis je de diepste kern van wat Christus daar zegt.
Daarom lijkt het misschien wel leuk en goed om een controverse over slavernij uit de weg te gaan door doulos weer te geven met dienaren, maar wanneer we gaan kijken naar de identiteit en definitie van een christen, worden we hierdoor toch op een dwaalspoor gezet.
Als een christen zou moeten vertellen wie hij is, dan zou hij niet moeten antwoorden in subjectieve termen. Een christen moet niet verwijzen naar zijn baan, opleiding of diagnose van fysiek of psychisch lijden. Een christen moet zichzelf altijd zien als bezit van Christus. Zelfs iemand, die een geestelijk ambt in een kerkelijke gemeente bekleed, of een zendeling, moet zichzelf niet in die termen omschrijven.

Het nadeel van polemiek
En zo kom ik op het punt dat ik kan inzien dat MacArthur’s betoog in hoofdstuk 1 dubbele ontspanning met zich meebrengt. Ontspanning die ik ontzettend hard nodig heb en waarvan ik blij ben dat deze al zo vroeg komt, hoewel ik er ook een kanttekening bij plaats.
De “geïsoleerde werkrelatie-gedachte” kan de prullenbak in. Daarmee bedoel ik: de gedachte dat het christenleven primair en uitsluitend een leven van werken is. De christen werkt, Christus beoordeelt hem. En, voordat de antinomianen te vroeg juichen: gehoorzaamheid is wel degelijk belangrijk. Gehoorzaamheid aan Christus bewijst dat je een vriend bent geworden van Hem. Ook hier laat MacArthur geen twijfel over bestaan.
De enige kanttekening die ik hierbij wel moet plaatsen, is dat het einde van het hoofdstuk toch eindigt met een sterk werk –en gehoorzaamheidsgehalte. En dan wreekt zich hier echt het feit dat The Gospel According to Jesus een polemisch werk is. Want juist door het vele hameren op de waarheid dat een christen een slaaf van Christus is, en juist door het eenzijdig omschrijven van het geloofsleven als een dienend en werkzaam leven onder de heerschappij van Christus, is het risico groot dat de blijdschap van de lezer over het feit dat Christus hem of haar tot Zijn eigendom heeft gemaakt door Zijn bloed wordt overschaduwd door de repeterende waarheid dat iemand zich pas een vriend van Christus kan noemen wanneer hij gehoorzaamheid ziet in zijn eigen leven.
Hoe mooi zou het zijn geweest als MacArthur dit hoofdstuk had afgesloten met een prachtig portret van de verlossende Heere, Die Zijn leven geeft voor de schapen (Johannes 10:11) en op die manier laat zien dat het geen last, maar een eer en groot voorrecht is onder Zijn almachtige regering te leven?
Hiermee wil ik geenszins de indruk wekken dat de Amerikaanse voorganger in hoofdstuk 1 Bijbelse waarheden verdraait of valse leer verkondigt. De stelling dat een christen van Christus is en daarom is toegewijd aan Hem, deel ik van harte. Ik vraag mij echter af of MacArthur vanuit het volbrachte verlossingswerk van Christus niet méér heeft kunnen getuigen van Zijn heerlijkheid en schoonheid. Juist het “strijdbaar” schrijven kan erin resulteren dat de waarheid ruw verkondigd wordt, waardoor de glans ervan verdwijnt. Ik vraag mij af of dit in het eerste hoofdstuk is gebeurd.