God van tevredenheid

Tevreden zijn in een tijd van pessimisme

In Filippenzen 2:12-18 lezen we drie aansporingen van de apostel Paulus aan de “geliefden” en “heiligen” in Filippi (in vers 12, 14 en 16). Deze aansporingen hebben betrekking op de verlossing die de gelovigen al ontvangen hebben [verleden], maar die op dit moment [tegenwoordige tijd] moeten worden uitgewerkt met het oog op de wederkomst van Jezus Christus [toekomende tijd].
Deze drie aansporingen hebben op hun beurt ook weer drie motieven, drie redenen die de gelovigen in Christus moeten overtuigen om de opdracht daadwerkelijk te gehoorzamen. Het opmerkelijke aan deze drie motieven is dat Paulus steeds wijst naar God.

Christus volgen zonder klaagzang
Wanneer we het gedeelte globaal doorlezen, valt het op dat vers 14 uit de toon valt in vergelijking met vers 12 en 13. Paulus lijkt de christenen in vers 12-13 als het ware op enthousiaste manier aan te sporen om “de verlossing uit te werken met vrees en beven.” Maar in vers 14 begint hij over “morren en meningsverschillen.”
We moeten ons realiseren dat Paulus in Filippenzen 2:1-11 heeft geschreven hoe Jezus Christus in alles gehoorzaam is geworden aan Zijn Vader. In alles, dat betekent volgens vers 8 gehoorzaamheid tot in de dood. Het was de wil van de Vader dat de Zoon Zijn leven zou afleggen. De Zoon moest sterven, tot redding van zondaren.
Maar dat is niet alles. Ook de manier waarop Christus gehoorzaam is geworden doet ertoe. Daarover schrijft Paulus dat Hij niet krampachtig en ten koste van alles heeft willen vasthouden aan Zijn positie die Hij als God had, maar dat Hij – terwijl Hij God bleef – Zichzelf heeft vernederd door als Mens naar deze wereld te komen en te lijden en sterven. Hij maakte Zichzelf vrijwillig tot “slaaf” of “dienstknecht” (vers 7).
Dit is relevante informatie voor het begrijpen van vers 12-18. “Alles te doen zonder morren en meningsverschillen” betekent in deze context dat gelovigen Christus navolgen in Zijn gehoorzaamheid aan de Vader. En hoe was Christus gehoorzaam? “Zonder morren en meningsverschillen.” Hij heeft nooit geklaagd, nooit gezeurd. Hij ging niet dwarsliggen omdat Hij Zijn zin niet kreeg.
Hij heeft wel geworsteld. En gestreden. Maar dat is wat anders dan morren en klagen en zeuren en de boel bij elkaar krijsen.
Een christen mag worstelen. Een christen mag dingen moeilijk vinden. Een christen mag strijden met de tegenstrijdigheden van het leven en de pijnlijke ervaringen. Maar de boel bij elkaar krijsen tot hij zijn krijgt, staat niet in de lijst met opdrachten die God heeft gegeven.

Eén van de moeilijkste dingen in het leven is om niet mee te doen met de “krijspartijen” die je zoveel om je heen hoort. Gemopper over de politiek, de bankenwereld, bedrijven, het werk, het huwelijk, de mislukte vakantie, de lege schappen in de supermarkt, de opvoeding – er lijkt geen einde te komen aan de lijst met onderwerpen waarover we kunnen mopperen. En dan heb ik één beladen onderwerp nog niet eens genoemd: de kerk. Of beter gezegd: de mensen die de kerk vormen.
Wat is de Kerk? De Kerk is volgens Paulus een gemeenschap waarvan alle leden zijn verlost door het verzoenend lijden en sterven en de opstanding van Jezus Christus. En deze mensen hebben als opdracht om de ontvangen verlossing uit te werken. Nu moeten we niet denken dat een christen zelf inspanning moet leveren om zijn verlossing uiteindelijk veilig te stellen, maar om je actief in te spannen deze verlossing zichtbaar te maken in je leven.

De drie-letter-motivatie van Paulus: God
Waarom zou een christen zich moeten inspannen zijn verlossing uit te werken? Paulus geeft drie redenen, in vers 13, 15 en 16b. En het bijzondere aan al deze motivaties is dat hij in de kern maar drie letters nodig heeft: G-O-D.

Vers 13: “…want het is God, Die in u werkt zowel het willen als het werken, naar Zijn welbehagen.”
Vers 15: “…opdat u onberispelijk en oprecht zult zijn, kinderen van God…”
Vers 16b: “mij tot roem op de dag van Christus…”

De vraag is nu: wat is het verband tussen Paulus’ motivatie in vers 13, 15 en 16b én zijn oproep in vers 14 om alles te doen zonder morren en meningsverschillen? Zit er een verband tussen “morren”, “meningsverschillen”, “klagen”, “zeuren”, “mopperen” en God? Wat zegt de Bijbel over “God” en “morren”?
In dit geval is vers 15 de sleutel om dit verhaal te begrijpen. God doet niets met morren of tegenzin. Hij zeurt niet wanneer Hij zondaars redt. Hij klaagt niet als Zijn kinderen tot Hem roepen in het gebed. Hij verhoort gebeden niet met tegenzin. Zit er dan een verband tussen “God” en “morren”? Het enige verband is een ontkennende. De combinatie God en klagen gaan niet samen.

Verlost tot tevredenheid
Gods karakter wordt zichtbaar in Zijn verlossingswerk. Stel je voor: God die zondaren verlost met grote tegenzin! Dat doet Hij niet. Het doet Hem goed, het maakt Hem blij en verheugd om mensen te redden door Christus. Het aanbod van Gods reddende genade is daarom ook niet alleen in alle oprechtheid gedaan, maar ook met oprechte blijdschap en tevredenheid!
En wanneer God iemand heeft gerechtvaardigd, komt Hij met Zijn Heilige Geest in die persoon wonen en gaat daar – zoals vers 13 ook zegt – aan het werk. Wat voor werk doet God in het hart van die persoon? Hij maakt de christen meer en meer tevreden. En dat wordt uiteindelijk zichtbaar in het feit dat christenen leren Christus te gehoorzamen zonder tegenzin, zonder morren en zonder meningsverschillen.

Verlost tot weerspiegeling van Gods tevredenheid
Wat gebeurt er wanneer christenen blijven klagen, zeuren en mopperen? Dan verschillen zij in niets met de verloren mensen om hen heen, zo lezen we in vers 15. Een christen is geroepen om op dit punt te schitteren. Het is zó gemakkelijk om mee te doen met geklaag, gemopper en gezeur, maar het is wel een teken van wereldgelijkvormigheid. Paulus werkt vers 15 op zo’n manier uit, dat je niet aan de conclusie kunt ontsnappen dat God werkt vanuit tevredenheid. De wereld kent dit niet. En wanneer christenen werken vanuit gemopper, is er meer van de wereld zichtbaar, dan van God. Dan schitter je niet.

Verlost tot eeuwige tevredenheid
Nu is de Bijbel een realistisch boek. En dat wil zeggen dat de Bijbel de ruwheid van het leven in zekere zin laat staan. Echter, hoewel de Bijbel de ruwheid van het leven laat staan, betekent dit niet dat hij meegaat in het gemopper en geklaag van deze wereld. Integendeel: juist omdat de Bijbel een blijde boodschap verkondigt, kán hij niet meegaan met het gemopper en gezeur van deze wereld. Christus heeft Zijn leven afgelegd! Christus is als dienstknecht naar deze wereld gekomen en is in alles gehoorzaam geworden aan Zijn Vader! En allen die door Hem gered zijn, zullen op een Dag stralen met het licht dat van Christus straalt. Hoe kún je dan nog pessimistisch in een hoek blijven zitten en net doen alsof het helemaal fout gaat met de wereld, omdat er nu bepaalde politici aan de macht zijn? Of omdat de banken stiekem toch meer macht hebben dan je had gedacht? Gehuichelde hoop is erg, maar gehuicheld pessimisme is minstens zo erg.

Waar tevredenheid begint
De laatste regels komen nogal bot en stellig over. Wellicht iets té. We zijn mensen. En mensen hebben in meer of mindere mate de neiging te willen mopperen of klagen over van alles en nog wat. Ik ken mijzelf. Klagen en zeuren zijn niet bepaald vreemd voor mij – en dan druk ik dat nog zachtjes uit. Soms is het goed om zaken scherp uit te drukken en bewust een zwart-wit beeld te creëren, zodat er iets in gang gezet wordt. Tevredenheid komt je niet aanwaaien. Sterker nog, als je er niet actief mee bezig bent, zal je het niet ontvangen. De “klaaggeest” van de wereld wordt overal ingeademd. Je raakt gemakkelijker ontevreden en pessimistisch dan tevreden en optimistisch. Waar moet je dan beginnen? Bij de drie-letter-motivatie van Paulus: G-O-D. Hij is de Bron van tevredenheid. Het valt nauwelijks te beseffen dat God met tevredenheid aan Zijn schepping heeft gewerkt, terwijl Hij wist dat de glans ervan zou verbleken door de zonde. Dit is veelzeggend. God werkt met tevredenheid aan de schepping, waarvan Hij weet dat deze gebroken zou worden. Deze schepping wordt bewoond door talloze klagers en mopperaars. Maar Degene Die deze schepping in Zijn handen houdt, klaagt niet. Hij werkt in alle tevredenheid toe naar de Dag van Jezus Christus. Dit is onze hoop, dit is onze motivatie. Dit is onze God.