De voleinding van deze wereld en de gezindheid van de christen

Outline Woordverkondiging Mattheüs 24:3-14

Toen Hij op de Olijfberg zat, gingen de discipelen naar Hem toe toen zij alleen waren en zeiden: Zeg ons, wanneer zullen deze dingen gebeuren? En wat is het teken van Uw komst en van de voleinding van de wereld? En Jezus antwoordde en zei tegen hen: Pas op dat niemand u misleidt. Want velen zullen komen onder Mijn Naam en zeggen: Ik ben de Christus; en zij zullen velen misleiden. U zult horen van oorlogen en geruchten van oorlogen; pas op, word niet verschrikt, want al deze dingen moeten gebeuren, maar het is nog niet het einde. Want het ene volk zal tegen het andere volk opstaan, en het ene koninkrijk tegen het andere koninkrijk; en er zullen hongersnoden zijn en besmettelijke ziekten en aardbevingen in verscheidene plaatsen. Maar al deze dingen zijn nog maar een begin van de weeën. Dan zullen zij u overleveren aan verdrukking en u doden, en u zult door alle volken gehaat worden omwille van Mijn Naam. En dan zullen er velen struikelen en zij zullen elkaar overleveren en elkaar haten. En er zullen veel valse profeten opstaan en die zullen er velen misleiden. En doordat de wetteloosheid zal toenemen, zal de liefde van velen verkillen. Maar wie volharden zal tot het einde, die zal zalig worden. En dit Evangelie van het Koninkrijk zal in heel de wereld gepredikt worden tot een getuigenis voor alle volken; en dan zal het einde komen.

Inleiding en context: Mensen zijn nogal nieuwsgierig aangelegd. Ze zijn ook gericht op zekerheid. Geen mens houd ervan om lang in onzekere omstandigheden te leven. Vanuit deze behoefte gaan mensen op zoek naar vastigheid. Men wil kaders. Mensen willen weten waar ze aan toe zijn. Ze zoeken herkenningspunten. Of tekenen. Hoe kan ik zeker weten dat ik op de goede weg zit?

Mattheüs 24 is in feite het gevolg van een zoektocht naar dit soort zekerheid, of moet ik zeggen: nieuwsgierigheid? Alleen Zijn discipelen zijn bij Hem en we kunnen lezen dat zij drie vragen stellen:

- Wanneer wordt de tempel verwoest?
- Wat is het teken van Uw komst, Heere Jezus?
- Wat is het teken van de voleinding van deze wereld?

Jezus’ onderwijs over de voleinding van deze wereld is bekend geworden onder de naam “Rede over de laatste dingen.” In de beschrijving van zijn Evangelie, nadert Mattheüs de climax: het lijden, sterven en de opstanding van Jezus Christus. Met Zijn eigen lijden in zicht, spreekt Christus hier over het einde van deze wereld. Zoals we in vers 3 kunnen lezen, heeft Hij deze woorden gesproken op de Olijfberg.
Heel Mattheüs 24 is een beschrijving van Jezus’ antwoord op de drie vragen van Zijn discipelen. Ik wil met jullie kijken naar een gedeelte van het antwoord van de Heere Jezus. We zullen kijken naar de volgende vier zaken:

1. De tekenen op weg naar het einde
2. Het gevaar op weg naar het einde
3. De gezindheid op weg naar het einde
4. Gods trouw in de weg naar het einde

We zullen zien dat de Heere Jezus in dit gedeelte vooral stilstaat bij de laatste vraag van Zijn discipelen, namelijk het teken van de voleinding van deze wereld. Laten we kijken wat de Heere Jezus hier precies over zegt.

1. De tekenen op weg naar het einde
Wanneer we dit gedeelte goed bestuderen, zien we dat de Heere Jezus een zevental tekenen noemt met betrekking tot de voleinding van de wereld. En er lijkt hier een beweging in te zitten die van binnenuit vertrekt, vervolgens naar buitenaf reikt, om vervolgens weer bij van binnenuit terug te komen. Ik zal uitleggen wat ik hiermee bedoel.
1. Kijk allereerst naar vers 4 en 5: Daar noemt Jezus het teken van misleiding en Hij geeft de waarschuwing mee aan de discipelen: “Pas op dat niemand u misleidt!” Dit noem ik een teken die betrekking heeft op christenen, op de Kerk, dit is van binnenuit. Christenen moeten er rekening mee houden dat er valse christussen zullen komen. Wat zijn dat, valse christussen? Kortgezegd zijn het mensen die pretenderen hét antwoord te zijn op de problematiek in de wereld. Het zijn zelfverklaarde verlossers. Zij zullen de zaak gaan redden. Zij zullen de boel herstellen.
2. Als tweede teken noemt Christus oorlogen en geruchten van oorlogen (vers 6). Hier zien we een lijn naar buiten toe, dus iets wat niet zozeer wordt toegespitst op de Kerk.
Volgens Jezus zijn oorlogen ten diepste conflicten tussen verschillende bevolkingsgroepen en landen. Het gaat hier om de superioriteit van landen of de etnische afkomst.
3. Als derde teken noemt Jezus nood, rampen en ziekte (vers 7). Besmettelijke ziekten die hun slachtoffers maken, aardbevingen die op tal van plekken in de wereld voor ontwrichting zorgen en het gebrek aan voedsel dat miljoenen ondervoed laat en doet sterven. We kennen allemaal de beelden uit het nieuws, ik hoef deze verschrikkelijke gebeurtenissen niet te omschrijven.
4. Bij het vierde teken richt Christus Zich echter weer tot de Kerk, want in vers 9 en 10 waarschuwt Hij voor christenvervolging. En hier zien we iets opmerkelijks gebeuren; iets wat ook uiterst serieus genomen moet worden.
Allereerst noemt Hij in vers 9 vervolging van buitenaf, dus door buitenstaanders. Dit hoeft ons niet zozeer te verbazen, omdat Jezus Zijn volgelingen uitdrukkelijk heeft gewaarschuwd dat zij vervolgd zullen worden. Waarschuwingen van deze aard kunnen we in het hele Nieuwe Testament vinden.
Opmerkelijk zijn echter de woorden in vers 10: vervolging van binnenuit. Hoe is dit mogelijk? Christus beschrijft hoe dit mechanisme in elkaar zit. Op het moment dat de Kerk vervolgd wordt, zal ook openbaar worden wie werkelijk een christen is en wie niet. Hoe wordt dit zichtbaar? Doordat de valse christenen zullen struikelen en ten val zullen komen vanwege de vervolging. Zij kunnen dit niet aan. Zij vallen van hun geloof af om hun leven in deze wereld te behouden. En dat niet alleen, zij zullen de echte christenen haten en overleveren aan de vijand!
5. Als vijfde teken noemt Hij valse profeten. Gezien de achtergrond van dit gedeelte moeten we er ernstig rekening mee houden dat Christus hier mensen op het oog heeft die juist binnen de belijdende kerk actief zijn.
6. Als zesde teken lezen we toenemende wetteloosheid en het verkillen van de liefde. Hoe kunnen we dit teken nu het beste samenvatten? Misleidend, dodelijk en liefdeloos.
7. Maar dan als zevende teken, zien we wederom iets opmerkelijks: de verspreiding van het Evangelie. Het Evangelie zal over de hele wereld verkondigd worden en wat lezen we als conclusie? “Dan zal het einde komen.” Merk op dat Jezus daarvoor twee keer heeft gezegd (in vers 6 en 8) dat oorlogen en rampen niet het einde betekenen, maar de wereldwijde verkondiging van het Evangelie dus wel. Juist dat ene goede teken is het teken van hoop! Juist dát teken wil ons duidelijk maken dat Christus spoedig zal terugkomen en dat deze gevallen wereld spoedig ten einde zal zijn!

2. Het gevaar op weg naar het einde
Als tweede punt wil ik met jullie stilstaan bij het gevaar dat christenen onder ogen moeten zien. Jezus geeft in dit gedeelte een tweetal waarschuwingen (vers 4 en 6).
Het is opmerkelijk dat Hij het gevaar voor Zijn Kerk niet ziet in de grote, catastrofale rampen die deze wereld teisteren – hoe verschrikkelijk deze ook zijn – maar juist de valse religie die aanwezig zal zijn binnen de kerkmuren. Hij waarschuwt niet voor de oorlog – het slechte – maar Hij waarschuwt voor dat wat er ogenschijnlijk goed uitziet. En dit is in werkelijkheid het echte kwaad! Valse profeten en valse christussen zullen nooit met een zwaard of pistool naar je toe komen, maar zijn toch dodelijker dan een terrorist. Waarom? Omdat een valse christus en valse profeet invloed hebben op jouw geestelijke leven met Christus. Zij proberen jou te beïnvloeden om hem te volgen in plaats van de Heere Jezus Zelf! De Heere Jezus is Zich goed bewust van geestelijke misleiding en waarschuwt Zijn volgelingen hiervoor. Juist datgene waar wij van een kilometer afstand al voor zouden vluchten, is geestelijk gezien minder gevaarlijk dan datgene dat zelfs voor onze neus er nog goed uitziet. Hoe sluw is de geestelijke misleiding dan! Wat is het gevaar voor christenen op de weg naar de voleinding van deze wereld? Valse messiassen, valse christenen en valse profeten.
Toepassing: Kijk allereerst bij jezelf of er sprake is van geloofsafval. Begin bij jezelf – niet bij de ander! Wie volg jij? Ben je meer onder de indruk van iemand anders dan de Heere Jezus? “Pas dan op,” zegt de Heere Jezus!
Misschien heb je niet veel met politiek en interesseert het je niet welke besluiten de machtshebbers nemen. Maar volgens Jezus zit het echte gevaar van het volgen van mensen binnen de belijdende kerk die niet echt tot de Kerk behoren. Houd jouw geestelijke bronnen eens kritisch voor het voetlicht. De voorgangers, de predikers en de bekende leiders waar je zo graag naar luistert, of waar je zoveel van leest – wie zijn ze? Wat doen ze? Wat onderwijzen ze? Natuurlijk, elke voorganger en leider heeft zijn blinde vlekken, maar daar gaat het hier niet om. Het gaat hier om figuren die de boel bewust misleiden en echt ketterse zaken aan de man verkopen. Ze verloochenen duidelijk essentiële elementen van het Bijbels onderwijs.
Toepassing: Misschien schuilt het gevaar in jouw leven wel aan een heel andere kant: ben jij misschien meegesleurd in de trend van polarisatie? Ben je aan het discrimineren geslagen? Maak je onderscheid tussen verschillende groepen mensen? Laten we eerlijk zijn: het politieke debat verhard en de samenleving ademt hier ook heel wat van in. Christenen zijn totaal niet immuun; zij leven net zo goed in een wereld waarin dit klimaat heerst. Laat jij je opfokken door wat politici zeggen? Of durf je dwars tegen de harde woorden in te gaan en de liefde voor de naaste levend te houden? Deze vragen moeten gesteld worden, zeker met het oog op punt 3.

3. De gezindheid op weg naar het einde
Christus spoort Zijn volgelingen op drie plekken aan (vers 4, 6 en 13): waakzaamheid, onverschrokkenheid/onbevreesd en volharding.
1. Een christen in de laatste dagen van deze wereld moet altijd waakzaam zijn. Hij is hier niet veilig. Een christen moet nog veel meer bedacht zijn op geestelijke dan op fysieke gevaren. Christen, de Heere Jezus, jouw Meester, heeft je op dit moment gewaarschuwd voor de dreigende gevaren. Wees dan waakzaam!
Toepassing: Christen, ben jij waakzaam? Je hebt de waarschuwing gehoord. Wat doe jij concreet om misleiding buiten de deur te houden? Toets jij geestelijke stof, geestelijk materiaal? Het is de heilige opdracht die God ons in 1 Tessalonicenzen 5:20-22 om alles te toetsen en het goede te behouden. Toetsen wij nog wat we tot ons krijgen? Of lopen we juist klakkeloos overal achteraan? Volgens Christus is het laatste fataal; het is levensgevaarlijk.
Toepassing: Een andere vraag: houd jij je misschien te veel bezig met het gevaar dat geen echt gevaar is, en te weinig met dat wat het échte gevaar is? Ben je wellicht obsessief bezig met nieuwsberichten over oorlogen en aanslagen, of complottheorieën? En volg je te weinig het verhaal van de Bijbel? Met andere woorden: welke informatie haal jij bewust naar jezelf toe?
2. Het tweede dat de Heere Jezus ons wil meegeven met betrekking tot de verschrikkelijke rampen en het geweld in deze wereld is onverschrokkenheid: “Schrik er niet van, deze dingen moeten gebeuren.” Wij kunnen dit niet tegenhouden. Volgens de Heere Jezus moet al dit verschrikkelijke gebeuren. Ongetwijfeld zullen veel mensen hun “waarom-vragen” hierop afvuren, maar daar komen we niet uit. Dit is de informatie waarmee wij het moeten doen. Her en der in het Nieuwe Testament – vooral in het boek Openbaring – vinden we handreikingen om de diepere betekenis van Gods handelen met deze wereld te verstaan, maar helemaal zullen we er toch niet uitkomen.
Toepassing: Mag ik jou eens vragen: Hoe typeer jij op dit moment jouw leven? Is het een leven dat wordt gekenmerkt door angst vanwege het wereldgebeuren, of leef je in vertrouwen dat God deze wereld in Zijn hand heeft en op een Dag zal ingrijpen? Leef jij als iemand die hoop heeft? Niet de hoop op betere tijden in deze wereld, maar de hoop op de nieuwe hemel en nieuwe aarde? Vanuit menselijk oogpunt is het heel normaal om angst te hebben. Maar we lezen hier de woorden van onze Verlosser, Die ons persoonlijk heeft gekocht en betaald met Zijn bloed, dat wij niet verschrikt moeten zijn van alles wat er in de wereld gebeurd. En toen Hij dit zei, wist Hij echt waar Hij over sprak; dat geloof ik. De aanslagen, de dreiging, de oorlogen – Hij wist het al. Voor ons komen deze gebeurtenissen onverwachts en bedreigend over, maar niet voor Hem.
3. Tot slot, misschien wel de gezindheid die het meest treffende verwoord is in dit gedeelte: volharding. Ga door met het volgen van Jezus, christen! Want als jij Jezus volgt, zal jij onmogelijk vervallen in liefdeloosheid en zal je onmogelijk ten prooi kunnen vallen aan valse profeten en valse messiassen. Je kunt het slachtoffer worden van valse christenen, maar dat ligt buiten jouw macht. Jij bent ervoor verantwoordelijk dat jij jezelf niet toevertrouwt aan valse godsdienst en misleidende leringen.
Toepassing: Ben je moe, christen? Of bruis je juist van geestelijke energie? Wat het ook is, de Heere Jezus spoort je aan om moed te vatten en door te gaan!

4. Gods trouw in de weg naar het einde
Tot slot wil ik ter nuancering uitdrukkelijk spreken over Gods trouw. Ik kan mij namelijk voorstellen dat alle praktische vragen die dit gedeelte oproepen, voor een verstikkend gevoel zorgen. Wellicht hap je naar adem, krijg je het benauwd. Dan is het goed om juist Gods trouw in dit hele verhaal te benadrukken.
Alle tekenen waar Christus over spreekt, zijn waarheid geworden. De wereld kent rampen, oorlogen, vreselijk lijden. De Kerk heeft bedreigingen gekend, door toedoen van valse profeten en valse christussen. De Kerk heeft valse christenen zien komen en gaan. En, ja, het Evangelie is verspreid over de hele wereld! Nog niet iedereen is bereikt, maar we komen steeds dichterbij. God is trouw.
Toepassing: Heb jij zicht op Gods trouw? Kun jij ondanks alle onzekerheid in dit leven zien dat God Zijn beloften houdt? Spurgeon heeft geschreven:

“O, dat God de Heilige Geest ons een zeer scherp zicht mag geven waar de kracht vandaan moet komen, waardoor wij tot het einde zullen volharden, tot de Dag dat onze Heere zal verschijnen!”

Laat dit woord van Paulus uit 1 Korinthe 1:8-9 een bemoediging zijn:

“God zal u ook bevestigen tot het einde toe, zodat u onberispelijk zult zijn op de dag van onze Heere Jezus Christus. God is getrouw, door Wie u geroepen bent tot de gemeenschap van Zijn Zoon Jezus Christus, onze Heere.”

Amen.