Wijsheid tot gerechtigheid

Het boek Spreuken is een boek dat gaat over ware wijsheid. Het is een soort pedagogisch boek, waarin onder andere Salomo zijn kinderen instructies geeft. Maar welke instructies geeft hij precies? Waar heeft zijn onderwijs ten diepste betrekking op?
De wijsheid in het boek Spreuken gaat in tegen de hedendaagse, wijdverbreide wijsheid. De wereld is primair op jacht naar twee zaken: uitmuntende prestaties en geluk. Maar waar richt de Bijbel zich op?

1. Uitmuntende prestaties
Kinderen gaan al vroeg naar school. Waarom? Om later een goede carrière op te bouwen. Om – als het even kan – veel geld te gaan verdienen. Om van betekenis te zijn in de wereld. De instructies waar kinderen vandaag de dag veelal mee in aanraking komen, hebben betrekking op het toekomstige perspectief in deze wereld en het belang van de prestaties nu. En die prestaties kunnen behoorlijk breed zijn: invloed in de bankenwereld, de milieubeweging, vredesmissies en het bestrijden van armoede. Maar bovenal is het een drang om zelf te overleven in een weelde van gemak en luxe.

2. Geluk
Over gemak en luxe gesproken, dát willen we wel! Want dan denken we gelukkig te zijn. Naast prestatiedrang houdt de wereld ons ook een zogenaamde “weg naar geluk” voor. Denk vooral eerst aan jezelf. Werk jouw plannen uit, of je daar anderen mee pijn doet of niet. Ga jouw eigen gang. Dit is jouw leven, en je leeft maar één keer! Toch?
We willen onszelf allemaal goed voelen en het gevoel hebben dat we erbij horen en dat we van betekenis zijn. Dat maakt ons geluk groter, oftewel: ons eigen ego.

3. Dienen van de gerechtigheid
De Bijbel wijst ons echter een totaal andere weg. Een weg zónder prestatiedrang en een weg van een ander type geluk. Wie de Bijbel leest, wordt geconfronteerd met het gebrek aan en de oproep tot het dienen van de gerechtigheid. En laat nu juist die wereldse prestatiedrang en de wereldse manier van geluk zoeken deze gerechtigheid in de weg staan! Veel van wat de Bijbel “gerechtigheid” noemt, wordt niet geaccepteerd door de wereld. Het is controversieel. Denk alleen al aan de discussie over het huwelijk. En dit is een tragisch voorbeeld waarbij zogenaamd “geluk” het dienen van de gerechtigheid in de weg staat. Gods bedoeling met het huwelijk wordt overboord gekieperd, omdat wij menen gelukkiger te kunnen worden buiten Zijn voorschriften om.

De altijd gelukkige christen
Maar er is binnen de kerk ook een beweging zichtbaar van een zogenaamd “geestelijk welvaartsevangelie” – een soort christendom dat het accent van de Bijbel ook verlegd heeft. Mag ik jou eens vragen bij wie jij je het meest op je gemak voelt: de gelukkige christen, of de christen die de gerechtigheid dient? Voor Salomo staat het antwoord vast: die laatste. Het maakt hem niet uit of een gelovige zwaarmoedig is, te kampen heeft met depressie of neerslachtigheid; wanneer hij oprecht de zonde mijdt en het goede doet, draagt hij die werken als kostbare juwelen op zijn hoofd en om zijn nek (Spreuken 1:9).
O, wat is het toch een verzoeking om op een aardse manier christen te zijn! Geestelijk al veel gepresteerd en ook nog eens gelukkig zijn! En dan ook nog eens omgaan met mensen waarvan exact hetzelfde gezegd kan worden. Maar ja, wat moet je dan met een depressieve christen?
Waar is de gerechtigheid? Waar is het meeleven met de neerslachtige? Waar is het omhelzen van de depressieve christen?
Het is mogelijk: je kunt zó in jouw geestelijke prestaties en geluk opgaan, dat je de gerechtigheid uit het oog verliest.
Christen, God ziet en handelt zonder aanzien des persoons. Hij zoekt op aarde niet naar prestatie –en gelukschristenen. Hij zoekt gerechtigheid. Het opzoeken van de verdrukten. Het opkomen en steunen van de zwakke. Het zorgen voor de vernederden.
Ik weet het wel: beter één christenvriend die, ongeacht de omstandigheiden, samen vol overgave Gods gerechtigheid wil dienen, dan honderd christenvrienden die je niet meer ziet wanneer je niet meer kunt lachen of wanneer het geestelijk leven droog lijkt te zijn.
Christen, gooi dat masker af! En reken elkaar niet af op de zogenaamde prestatie –of gelukfactor, maar wees eensgezind in de zaak van Gods Koninkrijk en het Evangelie van Jezus Christus!